ترجمههاى صحيفه سجاديه
تحقيق: احمد باقريان
صحيفه سجاديه، مجموعهاى از ادعيه امام سجاد (ع) است كه بعد ازقرآن كريم و كتاب مقدس نهج البلاغه حاوى والاترين معارف الهىشمرده مىشود. و به حق «اخت القرآن»، «انجيل اهل بيت (عليهمالسلام») و «زبور آلمحمد (ص») لقب يافته است. پيشواى چهارمبعد از حادثه خونين كربلا كه همه راهها را براى بيان حقايقمسدود يافت، با زبان دعا به ارشاد بشر پرداخته و تا ابد بهجوامع انسانى رهنمودهاى ارزندهاى ارائه مىدهد; رهنمودهايى كهانديشمندان سترگ و دانشمندان بزرگ را حيران ساخته است. تاجايىكه نگارنده اطلاع دارد، تاكنون 13 ترجمه از اين كتاب ارزشمندبه زبان فارسى صورت گرفته، كه به آنها اشاره مىگردد:
1- ترجمه علامه مرحوم ميرزا ابو الحسن شعرانى. 2- ترجمه مرحوم مهدى الهى قمشهاى. 3- ترجمه مرحوم فيض الاسلام. 4- ترجمه مرحوم صدر بلاغى. 5- ترجمه عمادزاده اصفهانى. 6- ترجمه محمد آيتى. 7- ترجمه سيد احمد فهرى. 8- ترجمه واحد تحقيقات سازمان حج و اوقاف و امور خيريه. 9- ترجمه مرحوم دكتر اسد الله مبشرى. 10- ترجمه حسين انصاريان. 11- ترجمه داريوش شاهين. 12- ترجمه مرحوم جواد فاضل. 13- ترجمه محسن غرويان - عبد الجواد ابراهيمى.
از ترجمههاى مذكور با اذعان به مقام شامخ علمى مترجمان وتشكر از سعى آن بزرگان شمارههاى اول، دوم و پنجم نثرى غامضدارد و به زبان روز نيست. ترجمههاى چهارم، ششم، هفتم، هشتم،نهم و دهم به زبان روز بوده، از نظر صحت ترجمه نيز جاى بحثندارد.
ترجمه شماره يازده نثرى بسيار زيبا دارد; ولى از نظر صحتترجمه قابل تامل است. ترجمه شماره دوازده اثر مرحوم جوادفاضل را نمىتوان ترجمه ناميد. آن زندهياد هرچه دل تنگشخواسته تحت عنوان ترجمه با نثرى زيبا و ارزنده نگاشته است.
ترجمه شماره سيزده نيز در يكى از مجلات تحقيقى مورد ايراد واشكالات فراوان واقع گرديده و مترجمان محترم نيز تاكنون به نقدمزبور پاسخى ندادهاند.
محققين معتقدند كه سند صحيفه سجاديه متواتر است. مرحوم آيتالله العظمى بروجردى (ره) رسالهاى در باره سند صحيفه سجاديه وپاسخ به اشكالاتى كه بر سند آن وارد شده، نگاشته و در آن سلسلهاجازات خود را نقل كرده است.
«كتابشناس بزرگ» مرحوم علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى در كتابارزنده «الذريعة الى تصانيف الشيعه» از 66 شرح صحيفه سجاديهبا ذكر مشخصات، نامبرده است. متفكر بزرگ «باقر شريف قرشى»،پس از نقل شرحهاى فوق، دو شرح ديگر را به آنها اضافه كردهاست.
نگارنده نيز بايد از شرحى كه اخيرا به زبان فارسى به نام «درديار عاشقان» نوشته حجة الاسلام حسين انصاريان نشر يافته، يادكند.
بنابراين، تاكنون 69 شرح بر صحيفه سجاديه نگاشته شده است.
بر نگارنده است، جهت اطلاع خوانندگان محترم، به كتاب ارزنده«المعجم المفهرس لالفاظ الصحيفة الكاملة الامام على بن الحسينزين العابدين (ع») كه سيد على اكبر قرشى پديد آورده و نيزمعجمى كه محقق و انديشمند والامقام مرحوم دكتر سيد جواد مصطفوىتهيه كرده ولى هنوز به چاپ نرسيده، ياد كند.
از بعدى ديگر، ذكر نام كتاب «الدليل الى موضوعات الصحيفةالسجادية» براى كسانى كه مىخواهند اين كتاب شريف را به شكلموضوعى مورد مطالعه قرار دهند، مفيد و ضرورى به نظر مىرسد.
در خاتمه بايد گفت: جاى تاسف بسيار است كه ما نيز بايد ماننديكى از محققان، از صحيفه سجاديه به عنوان «كتابى ناشناخته»تعبير كنيم.
اميدواريم، مسئولان ذى ربط ترتيبى اتخاذ فرمايند، تا كنگرهاىپيرامون اين كتاب مقدس و بنيادى نيز در خصوص آن شكل گيرد.
گفتند يافت مىنشود جستهايم ما گفت آنك يافت مىنشود آنم آرزوست
ماهنامه كوثر شماره 32
|