به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم(تبلیغ نیوز)، کتاب ۸۰ جلدی «تفسیر تسنیم» امروز در مراسمی با حضور حضرت آیت الله جوادی آملی، آیت الله آملی لاریجانی، حجت الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبر انقلاب اسلامی، حجج اسلام و المسلمین استاد احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سیدحسن خمینی و بیت امام راحل، اعضای شورای عالی حوزه های علمیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه و طلاب و فضلا رونمایی شد.
در ابتدای مراسم، رئیس و دبیر همایش گزارشی از روند برگزاری این همایش و نیز فرآیند نگاشتن تفسیر تسنیم ارائه دادند و سپس کلیپ دیدار دست اندرکاران این همایش با رهبر انقلاب پخش شد.
سپس دکتر سید عباس صالحی و حضرت آیت الله جوادی آملی سخنرانی کردند. درپایان هم از ۴۰ سال تلاش تفسیری این مرجع تقلید در قالب ۸۰ جلد تفسیر قرآنی و نیز ۲ جلد تفسیر موضوعی قرآن کریم رونمایی شد.
رهبر انقلاب اسلامی: حوزه علمیه وام‌دار آیت‌الله جوادی‌آملی است
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار، با تجلیل از شخصیت ممتاز آیت‌الله جوادی آملی مفسّر بزرگ قرآن کریم و صاحب تفسیر تسنیم، حوزه علمیه را وام‌دار مجاهدت این عالم فرزانه در ممارست بیش از ۴۰ ساله برای تحقیق و تدریس و تألیف تفسیر تسنیم دانستند و افزودند: البته فعالیت‌های آیت‌الله جوادی آملی در زمینه علوم عقلی و نقلی و کارهای فقهی، فلسفی و عرفانی ایشان همگی مهم و درخور تقدیر است اما هیچکدام قابل مقایسه با کار تفسیر قرآن ایشان نیست.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تفسیر تسنیم را مایه افتخار شیعه و حوزه علمیه خواندند و در بیان برخی خصوصیات این تفسیر گفتند: قوت تفکر عقلانی مفسّر محترم، کمک زیادی به فهم نکات لطیف و ظریف نهفته در آیات قرآن کرده است. همچنین این تفسیر مشابه تفسیر المیزان اما به روزتر و با گستردگی بیشتر، سرشار از مطالب دانستنی و قابل استفاده و در واقع یک دائرة المعارف جامع است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، تنظیم و نگارش فهرستی فنّی و موضوعی برای استفاده بهینه از محتوای این تفسیر مرجع را ضروری دانستند.
ایشان با ابراز تأسف از کم‌توجهی به مقوله تفسیر در حوزه‌های علمیه، یاد علامه طباطبایی صاحب تفسیر المیزان به عنوان بنیان‌گذار توجه به تفسیر و مفاهیم قرآنی در حوزه علمیه را گرامی داشتند و خاطرنشان کردند: برگزاری حدود ۲۰۰ درس تفسیر قرآن در حوزه علمیه قم، مژده و خبر خوبی است که باید این رویکرد را تقویت و پایدار کرد.
رهبر انقلاب اسلامی، تکمیل ترجمه عربی تفسیر تسنیم برای استفاده از آن در جهان اسلام را ضروری خواندند و از آیت‌الله جوادی آملی و گروه محققان این تفسیر تشکر و قدردانی کردند.
حضرت آیت الله جوادی آملی: «تفسیر تسنیم» پاسخ به نقد و شبهات ۴ نسل است
حضرت آیت الله جوادی آملی، مولف تفسیر تسنیم، در این مراسم طی سخنانی و بعد از رونمایی از این تفسیر ۸۰ جلدی، این کار را کار حوزه دانستند و گفتند: بنده یک نفر در برابر این گروه باعظمت هستم.
ایشان سپس به فرآیند کار از ابتدا پرداختند و تشریح کردند: ما ۷۰ سال قبل که وارد شدیم، در درس خارج آیت الله آملی شرکت کردیم. به قم که آمدیم خدمت آیات عظام بروجردی، امام راحل و محقق داماد رسیدیم؛ ۱۳ سال خدمت مرحوم آقای داماد بودیم که ایشان نه فقط استاد بلکه پدری کردند. ۷ سال اینگونه شد که تقریرات را محضر ایشان می بردم و سطر به سطر آن را می دیدند و آنچه دقیق و صحیح تشخیص می دادند تائید کرده و اضافه می کردند.
ایشان افزودند: روزی بعد از پایان درس اسفار، دفعتا به ذهن ما رسید که «تفسیر» را شروع کنیم و این با استقبال حوزه و فضلا مواجه شد و این درس ۴ نسل طول کشید و نقد و رفع شبهه ۴ نسل پاسخ داده شد و از این جهت ممکن است تکرار در آن باشد.
ایشان با تاکید بر اقتدار حوزه علمیه، عنوان کردند: همانگونه که می دانیم، وظیفه عالم، عالم کردن مردم جاهل است. اما جاهل را عالم کردن گوشه ای از کار است. جاهل را عاقل کردن کار آسانی نیست. عاقل و عادل، کم است. آنکه نه بیراهه برود و نه راه کسی را ببندد، کم است. غیر عادل را عاقل کردن، سخت است.
ایشان ادامه دادند: فصل اول، «جهل زدایی» و فصل دوم، «جهالت زدایی» است؛ «جهالت زدایی» به مراتب سخت تر از «جهل زدایی» است. «جهالت»، علم را از پای در می آورد. «جهالت زدایی» کار عقل عملی است. گروهی که جهالت را می زدایند و جاهل را عالم می کنند. جهل را با علم حوزه و دانشگاه از بین بردن سخت نیست. نظام باید نظام عاقلیت باشد.
حضرت آیت الله جوادی آملی گفتند: فصل سوم آن است که حوزه تلاش کند جاهلیت را از بین ببرد. لذا اصرار این روایات این است که «امام» باشد. اگر امامت نشد، جاهلیت است. این روایت که «مَنْ ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إمامَ زَمانِهِ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة؛ هر کس بميرد و امام زمانش را نشناخته باشد، بدون تردید به مرگ جاهلى مرده است»، این پیام را می رساند که نقش و کار امام، جاهلیت زدایی است. نظام امامت که آمد جایی برای جهل نیست.
حضرت آیت الله جوادی آملی اظهار کردند: صاحب جواهر در نقل برخی از سخنان بزرگان بیان می کرد زمان امام صادق(ع) نیز زمان غیبت بود زیرا امام حاضر ولی امامت غایب بود چون همه به امر امام عمل نمی کردند. علم می تواند جاهل را عالم کند ولی اگر امامت نشد، جاهلیت سلطه می یابد.
ایشان افزودند: پس از جریان صفین امام علی(ع) در خطبه خود به بحث الجاهلیه اشاره می کند. ممکن است کسی عالم و عاقل شود ولی نظامش نظام جاهلیت است. این مردمان امام حی و حاضر را نشناختند و در مقابل ایشان صف آرایی کردند. ایشان در خطبه الجاهلیه بارها به این بحث اشاره کرده اند. یکی از گناهان مهم که در گذشته بیشتر بیان می شد مساله «تعرب بعد از الهجره» است. این مسأله به مسأله مهاجرت از مکه به مدینه بر می گردد که خداوند این مهاجرت را بیشتر یک مهاجرت الهی قلمداد می کند. خداوند به این معنی اشاره می کند که پرندگان نیز مهاجرت می کنند. خداوند به مهاجرین امر می کند که در این مسیر رزق خود را از خدا بخواهید.
ایشان یادآور شدند: هجرت با عقلانیت و فضیلت و ادب و کمال که همراه شد هجرت واقع پیش می آید. اگر جنگ جمل و صفین پیش می آید به دلیل همان «تعرب بعد الهجره» است یعنی آنها دوباره از نظام ساختاری الهی به نظام جاهلی برگشتند. مثل بعضی ها که دم از پهلوی می زنند از همین سنخ هستند.
ایشان با حق شناسی از بزرگان و مراجع افزودند: امامت مهجور است. اگر امامت درست شد، آن عقل که جاهلیت را از بین برد، زنده است و آن علمی که جهل را از بین برد، معتبر است.
ایشان تاکید کردند: کار امام خمینی تنها تبدیل نظام شاهنشاهی به نظام جمهوری اسلامی نبود، کار امام، آوردن نظام امامت و امت بود.
ایشان با اشاره به آیه نفر که می فرماید: «….. فَلَوْلَا نَفَرَ مِن کلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ……» گفتند: از این آیه بیش از این برنمی آید که حوزه و دانشگاه را اداره کند، اما «العلماء ورثة الانبیا» می گوید بکوشید فرزندان پیامبر شوید. فرزند پیامبرشدن راه علمی ندارد، راه غیرعلمی است. اگر بخواهید وارث امام شوید باید معجزه او را بفهمید. معجزه جزو علوم غریبه و قریبه نیست بلکه جزو روابط ذاتی است. همچون داستان حضرت داوود(ع) که زره بافی و موم شدن آهن در دست ایشان مصداق تبعیت از یک علم و یک کار غیر علمی بود. کسی نمی تواند با درس خواندن معجزه بیاورد بلکه این مسأله به طهارت روح وابسته است.
ایشان افزودند: باید بکوشیم که امام فعلی (امام خمینی و رهبر انقلاب اسلامی) را جانشین امام عصر (عج) بدانیم. اینها فرمایشات امام عصر را به ما می رسانند. اساس کار ما «دین» است باید امامی فکر کنیم. باید روی نهج البلاغه و اهل بیت(ع) و قرآن فکر کنیم تا دین اهل بیتی داشته باشیم. این بزرگان که رحلت کردند و شاگردانی تربیت کردند اساس این شاگردان هم باید با علم الدراسه باشد هم به علم الوراثه بشود. مجتهد و مرجع به جای امام نمی نشیند بلکه وارث به جای امام می نشیند. اگر گفتند او جای امام نشسته نه برای اجتهاد است و نه برای مرجعیت.
ایشان یاد سید حسن نصرالله دبیرکل شهید لبنان را هم گرامی داشت و افزودند: سیدحسن نصرالله در درس تفسیر ما حاضر می شد. او به برکت قرآن کریم توانست دنیا را اینگونه تکان دهد. این آیاتی که می خواند بی جهت نبوده است.وقتی ایشان قرآنی زندگی کرد و با عترت و اهل بیت(ع) بود به این مقام رسید. این راه برای همه باز است. این راه برای همیشه باز است.
ایشان اظهار کردند: در ادعیه روزهای اول ماه رمضان و همچنین مناجات شعبانیه به این امر می رسیم که ماه رمضان اول سال است. انسان باید در روزهای آخر ماه شعبان حساب سال خود را رسیدگی کند. به خاطر است که پیامبر و ائمه این همه در ماه شعبان مشغول دعا و نماز و نیایش بودند.
ایشان افزودند: اینکه می گویند راه پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) صراط مستقیم است به معنی راه شوسه نیست بلکه آنها ابرار یعنی خیر بی حد و نهایت هستند. مسیر پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بسان یک مسیر بیابانی بی خار و بی مانع است که مسیر برای رشد همه انسان ها را فراهم می‌کند و از هر مسیری که به این مسیر وارد شویم به سعادت می رسیم.
حضرت آیت الله جوادی آملی بیان کردند: این مسیر بی اندازه است. باید در این نظام در عرصه فضیلت و درستکاری و رسیدگی به خانواده های شهدا، فرهنگ شهدا و مردم و کشور همت گماریم. این مسیر خدمتگزاری همیشه باز و بی مانع است.
صالحی: جریان تفسیری حوزه علمیه قم در دهه های اخیر مدیون پیوستگی درس تفسیر استاد جوادی آملی است
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم گفت: نکته نخست این است که تفسیر تسنیم در زمان نزدیک به ۴۰ سال از فضای تدریس شفاهی به فضای کتبی منتقل شده است.
صالحی تصریح کرد: تفاسیر شفاهی متعددی در جهان اسلام و تشیع داشتیم اما این تفسیر از جهات متعدد در حوزه تفسیرهای شفاهی متمایز است؛ یکی از خصوصیات این تفسیر طول زمان تهیه آن است چراکه چهل سال زمان صرف آن شده است درحالی که سایر تفاسیر در دوره‌های کوتاه‌تری تهیه شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در بسیاری از تفاسیر شفاهی مخاطبان آن جلسه، عام بوده‌اند؛ مثلا آیت الله سیدهاشم نجف آبادی در شهر مشهد سالیان طولانی تفسیر برگزار کرده بودند که مخاطبان آن عموم مردم بودند (که حاصل آن هم به چاپ رسیده است) اما تفسیر استاد جوادی تفسیر درسی با مخاطبان علمیِ حوزوی بوده و در فرآیندی از مباحثه علمی (و مشابه سایر دروس حوزوی) با گفت وگو صورت گرفته است.
وی افزود: نکته بعدی نقش تفسیر تسنیم در جریان نهضت علمی تفسیری حوزه در ۴ دهه اخیر است؛ بی‌تردید این جریان در اتفاقات تفسیری و قرآنی در حوزه علمیه قم بسیار موثر بود و نقش ۴ دهه این تفسیر در حرکت قرآنی حوزه کم‌نظیر و یا بی‌بدیل است.
صالحی تصریح کرد: آیت الله مصباح در همایشی تفسیری ضمن تبیین نقش حرکت تفسیری علامه طباطبایی به تفسیر استاد جوادی آملی اشاره می‌کنند و می‌گویند: حرکت پربرکتی که پس از علامه باز هم ادامه یافت و مخصوصا آیت الله جوادی این راه را ادامه می‌دهند و همینجا عاجزانه از خدای متعال درخواست می‌کنیم خداوند ایشان را در همه کارهای خیرشان و از جمله ادامه بحث تفسیر موفق بدارند؛ برای حوزه علمیه وجود چنین درس تفسیری افتخار بزرگی است بنده به سهم خود صمیمانه از ایشان تشکر می‌کنم و برای سلامتی ایشان دعا می‌کنم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: جریان تفسیری حوزه علمیه قم در دهه‌های اخیر به طور جد مدیون مداومت و پیوستگی درس تفسیری ایشان بود.
وی با اشاره به جایگاه روایات در تفسیر تسنیم، تصریح کرد: گاهی این سوال به وجود می‌آید که روایات در روش تفسیر قرآن به قرآن از چه جایگاهی برخوردار هستند؟
وی افزود: با مراجعه به تفسیر تسنیم نوع نگاه استاد در ادامه مسیر علامه طباطبایی (ره) مشهود است؛ در فصل بندی این تفسیر ۴ فصل دیده می‌شود و بحث روایی فصل مستقلی در فصول تفسیر تسنیم دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بحث بعدی حجم پرداختن به روایات در این تفسیر است، چند جلد تفسیر را با این نگاه مورد بررسی قرار دادم و حداقل در هر جلد بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ صفحه روایات تفسیری وجود دارد و در مجموعِ ۸۰ جلد، حداقل هشت هزار صفحه روایات تفسیری ذکر شده است.
وی گفت: مزیت پرداخت به روایات در تفسیر تسنیم این است که برخلاف تفاسیر روایی معمول و متعارف (که روایات عنوان‌بندی ندارند) تمام بخش روایی عنوان‌بندی و تیتربندی دارد و سرعت مراجعه را بالاتر می‌برد.
صالحی تصریح کرد: نکته بعدی شرح‌های روایی است که استاد با عنوان اشاره از آن نام برده‌اند. ویژگی دیگر تفسیر تسنیم توجه استاد به موضوع حل تعارضات ظاهری روایات است که با منطق فقهی و توجه به نحوه جمع بین روایات صورت گرفته مثلا روایات ذیل آیه: و بث منهما رجالا کثیرا و نساءا، در مورد چگونگی تکثیر نسل حضرت آدم ظاهر متناقض دارند و ایشان را به ۶ گروه تقسیم می‌کنند و یک نوع از روایات را ترجیح می‌دهند.
حوزه روایات در تفسیر تسنیم قابل توجه است تفسیر قرآن به قرآن به حاشیه بردن روایات نیست و روایات جایگاه قابل توجهی را در تفسیر تسنیم دارد و حداقل حدود ۸ هزار صفحه از این تفسیر برای توجه به روایات اختصاص یافته است.
وی تصریح کرد: نکته دیگر تفسیر قرآن به قرآن مسیر قابل توجهی را در طول تاریخ تفسیر داشته است و بی‌تردید علامه طباطبایی نقش مهمی در تکامل تفسیر قرآن به قرآن و عمق‌بخشی به آن داشتند اما بی‌تردید استاد جوادی آملی این مسیر را بسیار بسیار گسترده‌تر کردند و تفسیر تسنیم از این منظر که چگونه می‌توان روش تفسیر قرآن به قرآن را غنی‌تر، عمیق‌تر و گسترده‌تر کرد اقیانوسی کم‌نظیر است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به ابتکارات روشی آیت‌الله آملی اشاره کرد و گفت: از جمله توجه ایشان به لحن واژه و جمله در قرآن است که می‌توان با توجه به لحن‌های آن واژه در آیات دیگر معنا کرد.
وی در ادامه با اشاره به برخی آیات قران کریم گفت: در تفسیر «من ذالذی یقرض الله فرضا حسنا» ایشان می‌گویند این لحن در جایی به‌کار می‌رود که کار شجاعانه و سختی باشد. در آیاتی که آمده است: «من ذالذی یشفع عنده» و آیات دیگر که لحن کلام وقتی با آیات دیگر درنظر گرفته شود می‌تواند مفهوم خاصی را منتقل کند و طبعا آیه را باید در فضای آن لحن تفسیر کرد.
وی افزود: باعث سرور است که با تلاش حضرت استاد چنین اثر فاخری به جهان اسلام و انسانیت عرضه می‌شود.
مدیر حوزه های علمیه: تفسیر تسنیم برآمده از سنت ناب پژوهشی حوزه است
آیت الله علیرضا اعرافی در مراسم رونمایی از تفسیر تسنیم حضرت آیت الله جوادی آملی در مدرسه عالی دارالشفاء قم با بیان این که در حوزه دانشی تفسیر قرآن، اتفاقات خوبی در قم رقم خورده است، اظهار کرد: در حوزه دروس تفسیر رسمی و غیر رسمی و گرایش های جدید و پردازش موضوعات نوین و دانش های مرتبط با قرآن، شکل گیری موسسات قرآنی، رشد پایان نامه ها و مقالات و کتاب ها و مجلات و موسوعه ها و نرم افزارهای قرآنی شاهد گامهای عظیم حوزویان برای حضور در ساحت بلند قرآن کریم بوده ایم.
وی بیان کرد: همچنین تفاسیر عظیمی در این عرصه توسط مراجع عظام تقلید در قم و نجف شکل گرفته است. این تحولات قرآنی در پرتو انوار شکوهمند انقلاب اسلامی اتفاق افتاده است.
رئیس همایش رونمایی از تفسیر تسنیم ادامه داد: حوزه علمیه در حوزه دانشی تفسیر قرآن و دروس تفسیر در سالهای پس از انقلاب گام های بزرگی برداشته است ولی همچنان در آغاز مسیر هستیم. همانگونه که رهبری گرانقدر اشاره فرمودند حوزه همچنان در این مسیر نیازمند برداشتن گام های بزرگ است. باید تفسیر در همه حوزه های علمی و دانشی ما سایه افکن شود.
وی تصریح کرد: مسأله دیگر آنکه گرایش های تفسیر موضوعی باید به شکل تخصصی دنبال شود، زیرا نیازمندی های عظیمی در حوزه تفسیر داریم که باید نگاه ترتیبی و موضوعی ما عمیق تر و دقیق تر باشد. نگاه روش شناسی و منهج در حوزه تفسیر نیز نیازمند ارتقا است. همانگونه که اصول فقه مایه رشد حوزه شد باید اصول تفسیر و مناهج تفسیر را عمق بخشی کنیم.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه اظهارکرد: همچنین توسعه علوم قرآن و مطالعات پیرامونی قرآن و مقایسه آن با انواع دانش های امروز و عرضه اندیشه ناب و ژرفای قرآنی در همه عرصه باید دنبال شود.
آیت الله اعرافی با بیان این که درس تفسیر باید در متن حوزه و درس های آزاد و ارزیابی های حوزوی مورد اهتمام و توجه ویژه تر قرار گیرد، اظهار کرد: تفسیر تسنیم، تفسیر سرآمد و نمونه ای است. پرورش چند نسل از طلاب و فضلا و اساتید حوزه، بازتاب این تفسیر در فضای دانشگاه، رسانه و جامعه و شکل گیری جریان تفسیری در امتداد المیزان از برکات این تفسیر است.
مدیر حوزه های علمیه کشور تفسیر را یک دائرة المعارف علوم اسلامی دانست و تصریح کرد: تنظیم موضوعات، طبقه بندی دقیقی دارد و مناهج عقلی و نقلی در این تفسیر تجمیع شده است. این تفسیر، یک تفسیر ترتیبی است ولی موضوعات عمیقی را در خود جای داده و نگاهی به‌روز نسبت به مسائل روز داشته است.
آیت الله اعرافی بر این نکته مهم هم تاکید کرد که حرکات عظیم قرآنی در پرتو اندیشه والای حضرت امام راحل و رهبری معظم و مراجع عظام شکل گرفته است و همه آنها مرهون شهدای انقلاب، دفاع مقدس و مقاومت است. باید بدانیم که همه این موارد مرهون ملت بزرگ ایران است که این انقلاب را پدید آوردند و پای آن ایستادند.
وی خطاب به طلاب و دانشجویان کشور افزود: تفسیر تسنیم برآمده از سنت ناب پژوهشی حوزه است. سنت های پژوهشی ما در کنار فناوری ها و روش های جدید می تواند آثار بزرگی را پدید آورد. فضای آزاد حوزه و انتخاب‌گری و فضای مباحثه و گفتگوی استاد و شاگرد و نگاه به ژرفای مسائل و… از جمله سنت های اصیل حوزه است.
مدیر حوزه های علمیه کشور بیان کرد: یکی از مهمترین دروس آیت الله العظمی جوادی آملی، رعایت اخلاق در همه موارد است. روز اولی که در سال ۵۶ در درس اسفار علامه شرکت کردم درسی ارائه کردند که هم اکنون نیز در ذهن بنده ساری و جاری است.
رئیس همایش رونمایی از تفسیر گرانسنگ تسنیم ادامه داد: این اجلاس، نشانی از قدردانی حوزه از این جریان بزرگ تفسیری با محوریت حضرت علامه جوادی آملی است. همچنین این اجلاس، تقدیر و تشکری دارد از همه کسانی که در پدید آمدن تفسیر تسنیم فعالیت داشته اند.
آیت الله اعرافی در پایان گفت: در پیشگاه خداوند و حضرت ولی عصر(عج) تعظیم می کنیم که این ابواب را پیش روی ما گشودند.
حجت الاسلام والمسلمین جوادی آملی: همه علوم که در اختیار حوزه علمیه ما بود در خدمت تفسیر تسنیم قرار گرفت
حجت الاسلام والمسلمین مرتضی واعظ جوادی در آیین رونمایی تفسیر تسنیم که امروز (دوشنبه ۶ اسفند ۱۴۰۳) در مدرسه عالی دارالشفاء قم برگزار شد با ذکر این مطلب که آیت الله العظمی جوادی آملی دوسال پیش از تسنیم، تفسیر موضوعی را آغاز کردند، گفت: تفسیر تسنیم از سال ۶۱ آغاز شد و تا سال جاری ادامه یافت. یکی از برکات تسنیم آن بود که جامعه اسلامی با عطر دل انگیز قرآن آشناتر شد و نه تنها مساله آگاهی و شناخت، بلکه مسأله معرفت عمیق تر به لایه های زیرین قرآن نیز دیده شد.
وی افزود: اولین بهره تسنیم، ارتقای فضای معنوی جامعه اسلامی و عشق به قرآن در جامعه بود. امروز نیز در سراسر ایران که از طریق رسانه های رسمی کشور با این صوت و متن و حقیقت آشنا شدند، این فضا را کاملا احساس کنند و اگر بخواهیم طراز قرآنی جامعه را با امروز مقایسه کنیم قطعاً مقایسه ای امکان ناپذیر است، زیرا جامعه ما با حقایق قرآنی آشنا شده است.
رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء تصریح کرد: علامه جوادی آملی در هر بابی از ابواب قرآن یعنی هر آیه‌ای از آیات الهی را از منظر علوم مختلف بررسی می کردند. یعنی اگر یک آیه ای ناظر به مساله فقهی بود، فقیهانه آن را بررسی می کردند و نظر قرآنی خود را از آن منظور بیان می کردند. یعنی قرآن در فقه ما به عنوان یک منبع عظیم شناسایی شده است. این مسأله اختصاصی به مسأله فقه نیز ندارد، یعنی اگر یک مسأله کلامی چون جبر و اختیار و قضا و قدر و یا خیر و شر یا توحید به معنای ذاتی و صفاتی و افعالی و ربوبی مطرح می شد ایشان به عنوان یک متکلم به تمام معنا وارد می شدند. ایشان از منظر علم کلام به تفسیر می نگریستند.
واعظ جوادی یادآورشد: اگر مسأله حکمی نیز بود ایشان از منظر درگاه علم حکمت وارد می شدند و ورود و خروج حکیمانه ای داشتند. همانگونه که در عرفان نظری و عملی نیز ورود داشتند از مبنای این دو علم وارد می شدند و مباحث عرفان نظری و عملی را در این تفسیر می آوردند.
وی گفت: اگر این تفسیر به ۸۰ جلد رسید به این دلیل بود که همه علوم که در اختیار حوزه علمیه ما بود در خدمت این تفسیر قرآن گرفت. مسئول سازمان جهانی اسلامی برای آموزش و پرورش، علوم و فرهنگ آیسسکو در سال ۸۵ نوشت که آیت الله جوادی آملی علم فلسفه، عرفان، کلام و.. را در خدمت قرآن قرارداد. یعنی این علوم در معرض اندیشه الهی قرآنی قرار گرفته است.
رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء افزود: حضرت استاد در این تفسیر نه تنها متفقهانه وارد شدند هر بار به آیه رحمت الهی می رسیدند از جایگاه رحمت و بشارت وارد می شدند. ایشان تنها به علم توجه نداشتند بلکه به علم و معرفت و روحانیت توجه داشتند.
وی یادآور شد: همانگونه که رهبری انقلاب بیان کردند و این تفسیر را افتخاری برای حوزه قلمداد کردند، آیت الله اعرافی نیز با تمام وجود در این عرصه همت گمارد. علامه جوادی نیز تاکید کردند که این تفسیر، محصول همه حوزه های علمیه است.
رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در پایان بیان کرد: همه رسانه هایی که این سالها افکار عمومی را در این حوزه آگاهی بخشی کردند نیز نقش مهمی در ایجاد فضای عطرآنگین قرآنی داشتند.
مدبر اسلامی: شاگردان استاد در نگارش تفسیر تسنیم «خستگی ستیز» بودند
حجت‌الاسلام علی مدبر اسلامی مدیر پژوهشکده قرآن و عترت و ناظر علمی تنظیم و تدوین تفسیر تسنیم، امروز در آیین رونمایی از تفسیر گرانسنگ تسنیم آیت الله العظمی جوادی آملی در مدرسه عالی دارالشفاء قم گفت: تفسیر تسنیم برآمده از درس استاد است و در این زمینه حلقه واسطی بین این تفسیر و درس استاد تشکیل و تنظیم و تقریر درس در قالب های پیش بینی شده در همین قالب شروع شد.
وی افزود: پس از القای درس تفسیر توسط حضرت استاد و تنظیم و تحقیق آن توسط محققان، تمام مجلدات ۸۰ گانه توسط حضرت آیت الله جوادی آملی بازنگری شد و تقریرهای شاگردان را نیز اصلاح و بر مطالب پیشین اضافه کردند و تنظیم و تحقیق نهایی انجام شد.
ناظر علمی تنظیم و تدوین تفسیر تسنیم گفت: محققان تفسیر تسنیم همگی از شاگردان حضرت آیت الله جوادی آملی بودند و عشق آنها به قرآن و اهل بیت(ع) و دلدادگی به استاد مفسر، آنها را بی وقفه در خدمت تفسیر تسنیم نگاه داشت. باید گفت که حضرت استاد در این قسمت مصداق آیه « ان الذین آمنوا و عملوا الصالحات سیجعل لهم الرحمن ودا» هستند. محبتی که شاگردان به استاد داشتند، شاگردان را خستگی ناپذیر کرد.
مدیر پژوهشکده قرآن و عترت یادآورشد: فعالیت های محققان تفسیر تسنیم در قالب مرکز تحقیقاتی اسراء آغاز شد که امروز به بنیاد بین المللی اسراء تغییر نام یافته است.
مدبراسلامی یادآور شد: محققان تنظیم کننده تسنیم، دارای سطوح مختلفی بودند که شامل مجتهد مسلم، مفسر و… بودند. دامنه همکاری فعالان نیز متفاوت بوده است و برخی از آنها توفیق فعالیت در ۸۰ جلد تسنیم را داشته اند. در این بین شاگردان مبرزی بودند که در این حوزه خدمات گسترده ای داشتند که از آن جمله می توان به حجت الاسلام والمسلمین واعظی محمدی اشاره کرد که بیش از ۷۰ جلد تفسیر را تنظیم نهایی کردند.
مقیمی حاجی: نگاشته شدن بیش از ۶۰۰ پایان نامه دکتری در زمینه تفسیر تسنیم
حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی پیش از ظهر دوشنبه در همایش بین‌المللی تفسیر تسنیم که در مدرسه دارالشفای قم برگزار شد، از زحمات ارزنده آیت‌الله جوادی آملی و تمامی همکاران ایشان در نگارش و تدوین اثر ارزشمند تفسیر تسنیم قدردانی کرد.
معاون پژوهشی حوزه علمیه قم در ادامه این تلاش‌ها را نشانه‌ای از تعهد عمیق به ترویج معارف اسلامی و خدمت به جامعه دانست.
وی تصریح کرد: رونمایی از این مجموعه علمی، به نوعی ادای دین به چهل سال تلاش بی‌وقفه این مرجع عالیقدر و همکاران پژوهشی‌شان در مرکز تفسیر تسنیم است.
وی ادامه داد: این اثر نه تنها نمایانگر عمق و غنای علمی آیت‌الله جوادی آملی است، بلکه تجلی‌گر تلاش‌های بی‌پایان و مستمر در راستای تبیین و ترویج معارف قرآن کریم به شمار می‌آید.
وی همچنین به آغاز فعالیت دبیرخانه بین‌المللی تفسیر تسنیم اشاره کرد و گفت: این دبیرخانه که چند ماه پیش و همزمان با رونمایی از مجلدات تفسیر تسنیم تأسیس شده، تحت ریاست آیت‌الله اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه، به کار خود ادامه می‌دهد.
معاون پژوهشی حوزه علمیه قم ابراز کرد::تاکنون شورای سیاست‌گذاری این دبیرخانه تشکیل شده و برنامه‌های علمی متعددی در راستای معرفی و تبیین این تفسیر برگزار گردیده است.
وی افزود: در این راستا، فیلم مستند کوتاهی که به مرور چهل سال تلاش علمی آیت‌الله جوادی آملی در نگارش تفسیر تسنیم می‌پردازد، تهیه شده است.
مقیمی حاجی تصریح کرد: تا کنون ۱۰ مستند کوتاه علمی در خصوص این تفسیر تولید و تدوین شده که به تبیین ابعاد مختلف آن و تأثیرات آن بر جامعه علمی کمک می‌کند.
وی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های علمی انجام شده، اظهار داشت: در ماه‌های اخیر، ۷۰ نشست علمی با محوریت تفسیر تسنیم در مؤسسات حوزوی و دانشگاهی در سراسر کشور برگزار شده است.
وی گفت: این نشست‌ها به بررسی ابعاد مختلف این تفسیر پرداخته و به تبادل نظر میان پژوهشگران و علاقه‌مندان به این حوزه کمک کرده است و علاوه بر این، رایزنی‌هایی با ۲۴ رایزن فرهنگی در کشورهای مختلف انجام شده و گفت‌وگوهایی با شاگردان آیت‌الله جوادی آملی و محققان حوزه تفسیر صورت گرفته که به تدریج منتشر خواهد شد.
مقیمی حاجی همچنین به جایگاه علمی این تفسیر در میان پژوهشگران اشاره کرد و گفت: تا کنون ۶۰۰ پایان‌نامه و رساله دکتری در حوزه تفسیر تسنیم نگاشته شده که این موضوع نشان‌دهنده تأثیر عمیق این اثر در فضای علمی کشور است.
وی افزود: تاکنون ۱۰ مقاله علمی معتبر درباره این تفسیر منتشر شده که گواهی بر اهمیت و اعتبار این اثر در مطالعات علمی و پژوهشی به شمار می‌آید.
مقیمی حاجی عنوان کرد: این فعالیت‌ها نه تنها نشان‌دهنده تعهد و اراده قوی جامعه علمی به تداوم مسیر پژوهش و تفسیر معارف اسلامی است، بلکه امید را در دل پژوهشگران و علاقه‌مندان به علم و دانش زنده نگه می‌دارد.
معاون پژوهشی حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: با ادامه این تلاش‌ها، انتظار می‌رود که فهم و درک عمیق‌تری از قرآن کریم و معارف دینی در جامعه گسترش یابد و نسل‌های آینده نیز از این دانش بهره‌مند شوند.