به گزارش پایگاه خبری دفتر تبلیغات اسلامی ( تبلیغ نیوز )، همایش گرامیداشت «یکصدمین سال رحلت آیت الله سید محمدباقر درچه‌ای» به همت دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان و با همکاری مرکز مدیریت حوزه علمیه استان اصفهان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، مجموعه تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد اصفهان، مرکز تحقیقات رایانه ای حوزه علمیه اصفهان، مؤسسه فتوح اندیشه و صدا و سیمای مرکز اصفهان به صورت مجازی برگزار شد.

در این همایش، آیت الله هادی نجفی «استاد درس خارج حوزه علمیه اصفهان» اظهار داشت: آیت الله درچه‌ای یک مشروطه خواه نیست، حالا که با مشروطه موافقت نمی کند، جماعت مشروطه خواه جزء مخالفین آیت الله درچه ای می‌شوند، ایشان از کسی ترس و واهمه نداشته و اعلام می‌کند با مشروطه همراهی ندارد، در نتیجه دشمنانی پیدا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه آیت الله درچه‌ای همیشه از سخنران هایی که روایت می‌خواندند، سند روایات آنها را می خواسته است، گفت: آیت الله درچه‌ای بر استفاده از کتب معتبر و ارائه روایات معتبر به مخاطبین تأکید داشته است.

استاد درس خارج حوزه علمیه اصفهان تصریح کرد: در آن زمان هرکسی از راه می‌رسیده است روضه خوان می‌شده و برای گریاندن مردم مطالبی می گفته که بنیان علمی نداشته است و آیت الله درچه‌ای به آنها اعتراض می کرده است که منابع شما و اسناد شما چیست؟ این جماعت وقتی با اعتراض ایشان مواجه می‌شدند جزء مخالفین آیت الله درچه ای شدند.

وی افزود: در سال های نخست قدرت گرفتن رضاخان تحت عنوان سردار سپه و وزیر جنگ پیش از اینکه شاه بشود، رضاخان به اصفهان می‌آید، عده‌ای به دیدن رضاخان می‌روند اما آیت الله درچه‌ای به دیدن او نمی‌رود، رضاخان از ایشان وقت ملاقات می‌خواهد اما آیت الله درچه‌ای وقت نمی‌دهد، هدایایی از سوی رضاخان برای ایشان ارسال می‌شود اما ایشان هدایا را قبول نمی‌کنند.

* استادالمراجع بودن برازنده آیت الله درچه‌ای است
در این مراسم، حجت الاسلام والمسلمین محمد قطبی «رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان» با اشاره به اینکه به آیت الله درچه ای لقب استاد المراجع داده بودند، اظهار داشت: بسیاری از علما و بزرگان حوزه علمیه و مراجع از شاگردان آیت الله درچه‌ای بودند و از درس این عالم بزرگ استفاده کردند.

وی گفت: در تاریخ تشیع و منظومه دانش و معارف حوزوی و در بین علمای حوزه‌های علمیه، آیت الله درچه‌ای از شخصیت‌های وارسته، ممتاز و عظیم الشأن هستند که تکریم ایشان و پرداختن به زندگی پربرکت این عالم جلیل القدر بسیار مهم است.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تصریح کرد: آیت الله درچه‌ای به مدت 40 سال استاد بلامنازع فقه و اصول در حوزه علمیه اصفهان بوده است و شخصیت‌های وارسته و بزرگ و مراجع و مجتهدین بسیاری شاگرد ایشان بوده اند و لظف استاد المراجع انصافا برای توصیف ایشان بسیار مناسب است.

وی با اشاره به دفن بودن آیت الله درچه‌ای در تکیه کازرونی‌ها در تخت فولاد و فراهم بودن استفاده معنوی از این عالم بزرگ، افزود: برخی از مردم و علما در زمینه‌های مختلف از آیت الله درچه ای کمک می‌گرفته‌اند و ایشان یکی از جمله علمای مردمی هستند که در حوزه فعالیت‌های سیاسی و ارتباطات اجتماعی فعالیت جدی داشته است.

حجت الاسلام والمسلمین قطبی با اشاره به بینش و افق دید آیت الله درچه‌ای در مسائل مختلف نظیر مشروطیت، اظهار داشت: آیت الله درچه‌ای یک بزرگ‌مرد فقهی و تاریخی است که مبارزات فراوانی در عرصه های مختلف داشته است و انسانی اهل سازش با استبداد و استکبار نبوده است.

وی، مکتب فقه سیاسی آیت الله درچه ای را یادگاری برای حوزه علمیه به ویژه حوزه علمیه اصفهان توصیف کرد و گفت: موسوعه و مکتب فقه سیاسی آیت الله درچه ای ظرفیت بسیار خوبی برای تبدیل شدن به رساله سطوح عالی حوزه علمیه و مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه است.

رییس دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان با اشاره به میراث ماندگار علمای حوزه علمیه در علوم مختلف و استفاده نسل کنونی حوزه از این میراث، تصریح کرد: امروز مراجع معظم تقلید و علما جایگاه خاص و تکریم ویژه‌ای در جامعه دارند و این از برکت مبارزات و فعالیت‌های علما در سال‌ها و قرون گذشته است و علمایی مثل آیت الله درچه ای با سختی ها و مشقت‌های بسیار و علیرغم دشمنی‌های حکومت شاهنشاهی توانسته‌اند فعالیت‌های علمی گسترده‌ای انجام داده و میراثی ماندگار برای امروز ما داشته باشند.

* علامه درچه‌ای محور فقه سیاسی و مکتب فقهی اصفهان معاصر
همچنین، حجت الاسلام والمسلمین احمد رهدار «رییس مؤسسه فتوح اندیشه» با بیان اینکه در عصر قاجار که دوران زندگی آیت الله درچه ای بوده، چهار خط علمی فقهی داشته است، اظهار داشت: خط فقهی فلسفی که خط فقیهان مجتهد که هم فقیه بودند و هم حکیم.

وی گفت: خط دیگر، خط فقهی عرفانی است که علمای این خط هم فقیه بودند و هم عارف، نوع دیگر که در دوره قاجار تا به امروز ادامه داشته است، خطی است که علامه درچه‌ای داشته که به عنوان خط فقهی محض از آن یاد می‌شود، البته به این معنا نیست که فقط متخصص فقه هستند، بلکه رنگ غالب آنها فقه است و شاگردان مختلفی از گرایش‌های علمی مختلف در این مکتب تربیت شدند.

رییس مؤسسه فتوح اندیشه با اشاره به اینکه آیت الله درچه‌ای معاصر و مقارن با نهضت مشروطه بوده است، تصریح کرد: نهضت مشروطه یک وجوه سیاسی تاریخی دارد و از منظر فقه نیز اهمیت آن در این زمینه است که رسائل فقه سیاسی توسط حدود 100 فقیه و عالم نوشته شده است و نزدیک به 50 رساله آن در دسترس است.

وی افزود: نهضت مشروطه از این جهت باید مهم باشد که عرصه و عصری است که بسیاری از مسائل غرب جدید وارد فضای اندیشه‌ای ما شده و فقها و علمای آن عصر آن مفاهیم را در دستگاه فقاهت خود آورده و مورد تأمل قرار داده‌اند..

* پادزهر علما در مقابل چهره های مختلف غرب در دوره های مختلف
حجت الاسلام والمسلمین رهدار با بیان اینکه غرب مدرن در کشور ما با چهره کلامی وارد شده است، اظهار داشت: عمدتا این چهره غالب غرب در ایران عصر صفوی است که عالمان دینی برای این چهره غرب پادزهر کلامی تولید کردند و کتبی در رد مسیحیت نوشتند، چهره دوم حضور غرب در ایران چهره سیاسی، نظامی و اقتصادی غرب است که عمدتا در آغاز قاجار در ایران وارد شده و در آستانه مشروطه نیز همین چهره بوده است و برون‌داد آن تحمیل جنگ ایران و روس و قراردادهای اقتصادی ننگین از نتایج این چهره بوده است.

وی راه اندازی نهضت‌های ضد استعماری و ضد استکباری را پادزهر علما علیه چهره غرب در دوران قاجار توصیف کرد و گفت: نهضت‌ها گاهی ملی و گاهی منطقه‌ای بوده‌اند، چهره سوم غالب غرب در ایران چهره فرهنگی نرم افزاری است که از آستانه مشروطه تا به امروز در ایران حضور داشته است و با ارائه مفاهیمی مثل مساوات و حقوق بشر خود را معرفی کرده است و نهضت مشروطه یکی از نهضت‌هایی است که برون‌داد این چهره غرب است.

رییس مؤسسه فتوح اندیشه، رسائل فقه سیاسی را پادزهر علما علیه چهره فرهنگی نرم افزاری غرب دانست و تصریح کرد: مرحوم علامه درچه‌ای در این دوره سهم داشته است، هم در نگارش رسائل سیاسی که مرحوم درچه‌ای در موسوعه فقهی خود در جلد 23 یک جلد کامل را به رسائل فقه سیاسی در زمینه ولایت فقیه اختصاص داده است و احیای این کتاب جای تقدیر دارد.

* رساله مفصل آیت الله درچه ای در زمینه ولایت فقیه
وی با بیان اینکه مرحوم آیت الله درچه‌ای بحث‌های تفصیلی در خصوص ولایت فقیه دارد، عنوان کرد: ایشان حدود 200 صفحه به مسأله ولایت فقیه پرداخته است که یکی از شاهکارهای نوشته شده در این زمینه است و باید یکی از متون فقه سیاسی ما در تبار فقه سیاسی امام خمینی دانسته شود.

* برخی معتقد به شهادت آیت الله درچه‌ای هستند
سپس، حجت الاسلام والمسلمین سید محمدعلی موسوی درچه ای «امام جمعه شهر درچه و از نوادگان آیت الله العظمی سید محمدباقر درچه ای» با اشاره به حضور 14 ساله آیت الله درچه‌ای در حوزه علمیه نجف، اظهار داشت: تحصیلات آیت الله درچه ای در نجف بسیار پربار بوده و از علمای بسیار بزرگی بهره برده‌اند.

وی در ادامه افزود: یک مناظره طولانی آیت الله درچه ای با یک عالم سنی در نجف داشته است، پس از حدود 40 روز گفتگو این ایشان به امام علی(ع) متوسل می‌شوند و پس از آن امام علی(ع) به ایشان می‌فرمایند به آن عالم سنی بگو قبر حضرت زهرا(س) کجاست؟ آن عالم سنی می‌گوید چرا این حرف را قبلا نگفتید؟ شما این حرف را از جایی الهام گرفتید و وقتی آن عالم سنی متوجه می‌شود این موضوع از جانب امام علی(ع) به ایشان الهام شده است آن عالم سنی شیعه می‌شود.

حجت الاسلام موسوی درچه‌ای با اشاره به مناظرات گسترده آیت الله درچه ای با ادیان و مذاهب مختلف، اظهار کرد: آیت الله درچه‌ای از جمله مخالفان استبداد در کشور بود و البته ایشان از جمله کسانی بودند که به دلیل ضعف مبانی با مشروطیت موافق نبود و حاضر به همراهی با مشروطه نشد.

امام جمعه شهر درچه خاطرنشان کرد: برخی وعاظ وابسته به دربار شاهان و بدون انقیاد به مسائل شرعی با آیت الله درچه‌ای مخالف بودند و ایشان همواره با این اشخاص و کسانی که مسائل دینی و اعتقادات مردم را تحریف می‌کردند مبارزه می‌کرد.