به گزارش خبرنگار مهر، اين كتاب مشتمل بر مقدمهاي است مفصل، در باب تعاريف و تقسيمات اخلاق و بيان ديدگاههاي متفاوت به آن، كه در همين زمينه به بررسي تفاوتهاي مسائل اخلاقي و فقهي ميپردازد. در اين مقدمه مفصل اشارهاي هم به چگونگي رسيدن به تهذيب نفس و تحصيل مكارم اخلاق و ضرورت رسيدن به آن شده است.
كتاب “نقطههاي آغاز در اخلاق عملي” از بيست و دو فصل كه در مقدمه از آن تعبير به “نقاط آغاز” شده، تشكيل شده است. در هر فصل از اين كتاب، به طور مشروح به بيان و ضرورت رسيدن به اين “نقاط آغاز” پرداخته شده است كه برخي از اين “نقاط” از نظر خوانندگان ميگذرد: معرفةالنفس، يقظه (خودآگاهي و احساس مسئوليت.)، تذكر، تفكر و تدبر، تولي و تبري، علم به شرايع و احكام، انتخاب دوستان صالح و همفكر، پرهيز از محرمات، توبه و استغفار، اداي فرايض و واجبات.
همچنين التزام عملي به نوافل و مستحبات و ترك مكروهات، مرابطه، مراقبه، محاسبه و معاطبه، نيت، اخلاص و پرهيز از شرك و ريا و نفاق، رياضت و مجاهدت با نفس، نظم و انضباط و تقسيم اوقات، غنيمت شمردن فرصتها، خدمت به بندگان خدا، توكل و اعتماد به خداوند، حسن سلوك و خوش رفتاري با مردم، زهد، قناعت، رعايت آداب و سنن ديني، عرفي و اجتماعي از ديگر مباحث مطرح شده اين كتاب است، البته هر يك از اين “نقاط”، خود داراي مراتب و مراحلي است كه نسبت به اشخاص و افراد و شرايط شدت و ضعف پيدا ميكند. نفس طرح اين مباحث به عنوان نقاط عظيمت سلوك اخلاقي، نوعي پيشروي اخلاق در زندگي روزمره امروزي است.
يكي از مهم ترين فصول (نقاط آغاز) در اين كتاب، چه به لحاظ كيفي و چه به لحاظ كمي در بيان مطلب، فصل هشتم اين كتاب، پرهيز از محرمات است. اين فصل، با حديثي از امام باقر عليه السلام شروع ميشود كه ميفرمايد: “شگفتا از مردم كه از ترس بيماري در خوردن غذا احتياط و امساك ميكنند، ولي از بيم آتش دوزخ از گناه خودداري نميكنند”.
در ادامه اين فصل، از چند بخش از لحاظ گناهان زباني، قلبي، شهوي، تشكيل شده است. در بخش گناهان زباني به بيان گناه غيبت، دروغ، نمامي، استهزاء ميپردازد كه ما براي خوانندگان در ادامه گناه غيبت را مورد ارزيابي قرار ميدهيم؛ غيبت به كسر غين، يعني پشت سر ديگران بدگويي كردن و سخن ناخوشايند گفتن است.
اين تعريف به لحاظ شمول و عموميتي كه داراست، شامل انواع غيبت، بهتان، تهمت، افك (دروغ هاي فاحش) ميشود. نهي از غيبت در قرآن در سوره حجرات آيه 12 بيان شده است و در روايات به طور تفصيل و مبسوط بدان پرداخته شده است. امام صادق(ع) ميفرمايند: “الغيبته حرام علي كل مسلم و انها تاكل الحسنات كما تاكل النار الحطب”. غيبت كردن بر هر مسلماني حرام است و همان گونه كه آتش هيزم را ميخورد، غيبت نيز كارهاي نيك انسان را ميخورد و از بين ميبرد. فرجام كار به انواع غيبت، عوامل غيبت و راه درمان آن وآثار غيبت در زندگي دنيوي و اخروي با توجه به آيات و روايات و احكام و اقوال برخي از بزرگان دين ميپردازد كه خوانندگان عزيز را براي مطالعه تفصيلي به خواندن كتاب دعوت ميكنم.
اين كتاب در عين سادگي و شيوايي مطالب آن، به صورت جامع نوشته شده كه در نوع خود به لحاظ شموليت و فراگيري عناوين كمنظير است. نويسنده سعي دارد با تكيه بر آيات قرآن و احاديث ، جنبههاي نظري مباحث اخلاقي را به عرصه كار و عمل آورده، آداب و دستورهاي خاصي را كه انسان با التزام به آنها ميتواند در مسير تزكيه و تهذيب نفس خود قدم بردارد، معرفي كند.