درباره شهادت شهيد ثاني، عموما به خبري كه شيخ حر عاملي در امل الامل و در ضمن شرح حال شهيد ثاني آورده، استناد مي شود. اما اين خبر همانگونه كه جعفر المهاجر اشاره كرده است (در كتاب ستة فقهاء الابطال) نادرست و جعلي است هر چند به نظر آقاي مهاجر تنها نيمي از اين خبر جعلي است اما با شواهد به دست آمده كه تفصيل آن را دون استورات در مقاله اي در دست انتشار دارد، نشان داده شده كه تمام خبر جعلي و نادرست است.

اما آيا عالمان ايراني از ماجراي شهادت شهيد ثاني اطلاع دقيقي نداشته اند؟ در حالي كه مي دانيم عالمان ايراني در دو دهه حيات آخر شهيد ثاني به كرات به جبل عامل رفته و نزد او به تحصيل فقه مي پرداخته اند و حتي زماني كه شهيد در مكه دستگير شد يكي از شاگردان ايراني البته كمتر شناخته شده او محمود لاهيجاني همراه او بوده است.

در حقيقت عالمان ايراني دست كم بخشي از آنها اطلاعات خوبي از شهيد داشته اند خاصه كساني كه زماني نزد شهيد به تحصيل پرداخته اند، يكي از اين عالمان شخصي است به نام عبدالاحد بن برهان الدين علي سيرجاني كه تنها اطلاع ما درباره او محدود به گزارش هاي شيخ آقابزرگ است.

آقابزرگ در ضمن تأليف كتاب ارزشمند الذريعه الي تصانيف الشيعه، نسخه اي از كتاب تفسير سوره الروم كه در تملك ميرزا محمد علي اصفهاني سبط حكيم مولي عبدالجواد خراساني كه در تدريس قانون شهره بوده، مي بيند كه نگارنده آن عبدالاحد سيرجاني است. اين تفسير كه به فارسي است به نام شاه طهماسب اول (متوفي 984) نگاشته شده است. آقابزرگ در گزارش از محتوي آن نوشته است كه تفسير در آغاز منازعات ميان شاه طهماسب و سلطان سليمان قانوني (متوفي 974) و به منظور ترغيب شاه طهماسب در نبرد با عثماني نگاشته شده است.

سيرجاني در مقدمه تفسير خود گفته كه مشغول نگارش تفسيري كامل بر قرآن به نام برهان دولتشاهي بوده كه بخشي از آن را تا پايان سوره نساء انجام داده اما به دليل برخي دلايل دنباله نگارش تفسير را رها كرده و به تفسير سوره روم مشغول شده است. سيرجاني ادعا داشته كه از نسل حمزه سيد الشهداء است. (بنگريد به: الذريعه، چ 7، ص 195، پاورقي 1).

آقا بزرگ اطلاع بيشتر درباره محتوي كتاب تفسير سوره الروم را در مجلد احياء الداثر من القرن العاشر، ص 117 در معرفي عبدالاحد بن برهان الدين علي سيرجاني آورده كه بخشي از آن همان اطلاعات مندرج در الذريعه است. سيرجاني در بخشي از اين تفسير كه به بيان مطاعن عثماني ها پرداخته خاطر نشان كرده كه يكي از مظالم عثماني ها حبس شيخ زين الدين عاملي در مسجد الحرام و فرستادن او از راه مصر به قسطنطنيه بوده و اينكه او را به مجرد اتهام به قتل رسانده اند، در حالي كه شهيد تمام اتهامات وارده به خود را انكار كرده است. متاسفانه من هنوز نتوانسته ام اطلاع بيشتري درباره اين شخص و كتاب وي بيابم.

مطلب ديگري دال بر شاگردي عالمان ايراني در نزد شهيد ثاني كه به تحريك عالمان سني و نهايتا شهادت شهيد انجاميد است، اجازه اي است كه در نسخه اي از اربعين شهيد اول باقي مانده و در اين اجازه شهيد ثاني به شاگرد ايراني خود اجازه روايت كتاب خود و آثار شهيد اول را داده است.

الشهيد الاول، الاربعون حديثا، تحقيق و نشر مدرسة الامام المهدي ، قم 1407.

احتمالا نسخه تفسير سوره الروم سيرجاني هنوز در جايي موجود باشد، بسيار سپاسگذار خوانندگان محترم خواهم شد، در صورتي كه اطلاعي بيشتر دارند به بنده اطلاع دهند.