به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، مقاله «تحلیل انتقادی رویکرد فقه سنتی نص گرا به حقوق زنان( مبانی و چالش ها)» نوشته حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی مدیر گروه و عضو هیأت علمی گروه پژوهشی فقه کاربردی پژوهشکده اسلام تمدنی در پانزدهمین فراخوان پژوهشی حوزه علمیه خراسان ۹۸-۹۹ به عنوان اثر شایسته تحسین برگزیده شد.
چکیده مقاله:
زنان به‌عنوان نیمی از جامعه انسانی در جهان گذشته از شخصیت انسانی و جایگاه اجتماعی و حقوقی بسیار کم‌رنگ برخوردار بوده‌اند که جهان جدید تلاشی سترگ و ستودنی را برای احیاء شخصیت حقیقی ایشان و به‌تبع آن جایگاه و شخصیت حقوقی و اجتماعی آنان را آغاز کرده و نسیم آن در جامعه پیرامونی ما نیز وزیدن گرفته است.
این توجه ویژه به مقوله حقوق زنان به‌عنوان یک مسئله؛ منجر به بازخوانی ره‌آورد فقهی فقیهان پیشین توسط پاره‌ای از فقیهان معاصر و پیشنهاد توسعه این بازخوانی‌ها در دیگر حوزه‌های مرتبط با فقه؛ توسط پژوهشگران حوزه فقه گردیده که فرصتی مغتنم برای سرعت بخشیدن به نهادینه کردن حقوق حداکثری زنان در جامعه است.
این بازخوانی‌ها که از خاستگاه دغدغه¬های فلسفه فقهی است اگر می‌خواهد تمام فقه را پوشش دهد و آن را مدیریت کند باید در قلمروهای بنیادی‌تری همانند: مبانی؛ منابع؛ روش‌ها و… رخ دهد تا تحولات فقهی مرتبط با حقوق زنان هم سرعت گیرد و هم عمق و ژرفای آن‌ها بیشتر و عینی‌تر گردد.
حقوق زنان در فقه شیعی در یک نگاه و داوری پسینی و در یک تقسیم کلان به دو رویکرد عمده تقسیم می‌شود: رویکرد اصول‌گرایی یا سنت گرایانه؛ رویکرد تجددگرایانه و نواندیشانه که هر یک از این دو رویکردِ کلان؛ زیر رویکردها یا خُرده رویکردهایی دارند که باید در پژوهشی فراخ‌تر به آن‌ها پرداخته شود.
در این مقاله پس از تحلیل انتقادی رویکرد فقه سنتی نص¬گرا به حقوق زنان به‌عنوان نمونه از فرع فقهی «نگاه دختر و پسر به یکدیگر در مجلس خواستگاری» سخن خواهد رفت تا نشان داده شود که رویکرد نص گرایی که زیرمجموعه فقه سنتی است در مقوله حقوق زنان با چه چالش‌هایی مواجهه است.