سيدمحمدباقر حكيم فرزند مرجع تقليد شيعيان آيت‌الله سيدمحسن حكيم در سال 1317 در نجف اشرف به دنيا آمد

 وي از همان آغاز كودكي به حوزه علميه رفت و تمام تلاش خود را براي آموختن فقه اسلامي به كار بست و در كنار فعاليت‌هاي ديني خود همواره توجه خاصي به سياست داشت و در اوايل جواني همچون پدر بزرگوارش به جرگه مبارزان سياسي پيوست.

سيد محمدباقر حكيم، رئيس پيشين مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق يكي از مشهورترين روحانيان فعال سياسي عراق در قرن بيستم است.

وي نخستين مرجعي است كه نسبت به صدور حكم جهاد با اشغالگران فلسطين اهتمام ورزيد و به مبارزه مجاهدين فلسطيني به منظور احقاق حقوقي قانوني شان مشروعيت بخشيد.

حكيم از پيشگامان مبارزه با رژيم صدام حسين بود و در راستاي سرنگوني اين رژيم و نجات دادن ملت عراق از زير بار ظلم و ستم صدام بسيار تلاش كرد، به شكلي كه مسئله محنت و مصيبت مردم عراق همواره محور سخنان و فعاليت‌هاي وي بود و اين فعاليت‌ها تأثير بسياري در سرعت بخشيدن به سقوط صدام داشت.

به دنبال سرنگوني رژيم صدام به دست نيروهاي ائتلاف، حكيم پس از 23 سال دوري از وطن در ارديبهشت سال 1382 تصميم گرفت براي ياري ملت عراق به كشور بازگردد.
ويژگي ها

در حقيقت آيت الله شهيد سيدمحمدباقر حكيم چند ويژگي داشت. يكي اينكه عالم و آگاه به مسائل سياسي روزبود،دوم آنكه فرزند مرجع عاليقدر جهان تشيع آيت الله العظمي سيدمحسن حكيم بود. سوم اينكه مرد عمل و جهاد بود. او فقيهي اصولگرا و مفسر قرآن و مدرس علوم اسلامي بود. مسائل سياسي را شناخته و خوب تحليل مي كرد. افزون بر آنچه گفته شد،آيت الله حكيم نهادينه عمل مي كرد، او همواره با تأسيس مراكز فرهنگي و خدماتي گام برمي داشت، علاوه بر مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق، مؤسسه شهيد صدر براي خدمات اجتماعي را تأسيس كرد. براي تشديد مبارزه بر ضد رژيم صدام، تشكيلات نظامي سپاه بدر را به وجود آورد. نيروهاي اين سازمان در مناطق مرزي ايران و عراق و در مناطق آزاد شده داخل عراق مستقر بودند. افزون بر آن دفتردفاع از حقوق بشر را تأسيس كرد. او ضمن اينكه به درجه اجتهاد نايل شده بود و آيت الله العظمي شيخ مرتضي آل ياسين براي او مجوز اجتهاد صادر كرده بود، اما،درعين حال الگوي مجاهدان في سبيل الله بود. هنگامي كه رژيم پيشين عراق تعدادي از برادران شهيد آيت الله حكيم و تعدادي از فرزندان خاندان حكيم را اعدام كرد،يكي از بستگان او را به تهران گسيل داشت تا پيام رژيم عراق را به آقاي حكيم ابلاغ كند،كه اگر مبارزه را متوقف نكند، تعداد بيشتري از بستگان او را اعدام خواهد كرد،آيت الله سيدمحمدباقر حكيم در پي دريافت اين پيام رژيم با صلابت و مردانگي اعلام كرد كه مبارزه را تا سرنگوني رژيم صدام متوقف نخواهد كرد. در پي اين موضع گيري،رژيم پيشين عراق، سيدعلاء حكيم و سيدمحمدحسين حكيم و تعداد ديگري از بستگان خاندان حكيم را اعدام كرد،درپي اعدام دسته ديگري از خاندان حكيم در زندان هاي عراق،آيت الله سيدمحمدباقر حكيم بي درنگ پشت تريبون نماز جمعه تهران رفت، و شعار «هيهات مناالذله» را سر داد، و تأكيد كرد كه راه جهاد بر ضد رژيم حزب بعث را تا سرنگوني صدام ادامه خواهد داد.او گفت كه اعدام فرزندان خاندان حكيم خللي در ادامه راه او به وجود نخواهد آورد، او همچون امام سجاد(ع) بود كه در مجلس عبيدالله ابن زياد در كوفه به او گفت كه آيا نمي داني كه شهادت در راه خدا، خلق و خوي ماست كه خداوند آن را بر ما ارزاني داشته است؟

شهادت

وي در ۲۹ اوت سال ۲۰۰۳ ميلادي پس از 3 ماه از بازگشت خود به كشورش (پس از فروپاشي حكومت صدام حسين) در نجف پس از اقامه نماز جمعه در حرم امام علي (ع)  همراه ۱۲۵ نمازگزار ديگر ترور شد.