salehi.seyyed.abbas.jpg
1391/6/2 پنجشنبه هويت چهل تكه اسرائيل مدير مسئول و سردبير پگاه حوزه در مطلبي كه در ادامه مي خوانيد به بررسي مشكلات هويتي ـ مشروعيتي رژيم اسرائيل پرداخته است.

به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي (ايسكا) به نقل از خبرآنلاين، رژيم سياسي كه در منطقه ي قدس شريف تاسيس شد و نام «اسرائيل» را بر خود نهاد؛ از منظر «هويت» و «مشروعيت» با چالش هايي اساسي رو به روست، اين پرسش ها، تنها از منظري تاريخي نيست كه چگونه اين رژيم شكل يافت، بلكه از دريچه اي عيني هم با معضلات هويتي رو به روست.

 

به برخي از اين نكات اشاره مي شود:

 

1. اسرائيل پس از اعلام موجوديت، خود را كشور يهوديان خواند و قانون بازگشت را در سال 1950 تصويب كرد كه به محض مهاجرت هر يهودي به اسرائيل، امتياز شهروندي به او داده شود.

 

با اين رويكرد، اسرائيل خود را با تفسير رائج دولت – ملت هاي نوين كه جمعيت را يكي از اركان مي داند، فاصله گرفت و ضمن ترغيب يهوديان به مهاجرت، يهودي مهاجر به آن سرزمين را، «شهروند بالقوه» كشورش تلقي كرد. با اين مبناي سياسي، مساله هاي جديدي در فرا راه آن پديد آمد و اين مسائل، ادامه دارد:

 

نخست آن كه يهودي چه كسي است؟

 

جريان هاي مختلف يهودي، تفسير يكساني از آن ندارند. در اسرائيل، تفسير و اجراي رسمي آن بر عهده ي ارتدكس هاي يهودي گذارده شده و شوراهاي ديني متكفّل تشخيص هوّيت يهودي شده اند و آنان معيار يهوديت را آن دانسته اند كه كسي كه از مادر يهودي متولد شده باشد و يا طبق آئين «هلاخا» به آئين يهود گرويده باشد. طبق اين تفسير، كسي كه مادرش يهودي باشد هر چند خود او از آن مذهب فاصله گرفته باشد، هم چنان يهودي محسوب مي شود!!

 

از طرفي، عده اي از گروه يهوديان خارج مي شود، آنان كه بر طبق آئين «هلاخا» به يهوديت نپيوسته باشند، بدين گونه اين تفسير از يهوديت، كه با ديدگاه يهوديان ارتدكس اسرائيل تنظيم شده است، در چالش جدي با نظريه هاي ديگر در باب يهودي بودن، قرار مي گيرد: مثلاً يهوديان هند كه عهد عتيق را قبول دارند اما تلمود را قبول ندارند و يا ديدگاه هاي مخالف ديگر.

 

نكته ي دوّم، كه در تعارضات هويتي اسرائيل موثر است، تفاوت هاي فاحش فرهنگي – تاريخي يهوديان آن است. هم اكنون يهوديان اسرائيل، از بيش از صد ملت و از چند گروه اصلي تشكيل شده اند؛ يهوديان اروپاي شرقي كه «اشكنازي» هايند، يهوديان خاورميانه اي كه «سفاردي» ها ناميده مي شوند، يهوديان اروپاي غربي و آمريكاي شمالي و بالاخره، يهوديان «صابرايي» كه متولّدان اسرائيل هستند.

 

گروه هاي چهار گانه فوق يهودي، با تاريخ و فرهنگ هاي متفاوتند كه تنها در طول چند دهه، گرد يكديگر آمده اند و در نتيجه چالش هاي هويت را در ارتباطات داشته و كار «ملت سازي» را در اين رژيم، با دشواري مواجه ساخته اند.

 

2. تفسير رژيم اسرائيل از «سرزمين» نيز تفسيري مبهم و متعارض است و همين نكته، چالش مهم ديگري در فرا راه هويت اين رژيم بوده و هست. آيا سرزمين اسرائيل، همان منطقه اي است كه در توافق با بريتانيا در اختيار آنان قرار داده شد؟ يا سرزمين اسرائيل، همان «ارض موعود»دركتاب مقدس است؟ و در فرض اخير، تفسير از «ارض موعود» چيست؟

 

در كتاب مقدس يهوديان، سه تعريف از آن وجود دارد:

 

اول: از رود نيل مصر تا فرات (كه مبناي عقيده ي يهوديان ارتدكس از قرن 19 به بعد است). اين تفسير مبتني بر آيه اي از «سفر پيدايش» است.

 

دوم: مرزهاي كنعان از كوه حور در شمال تا رود مصر در جنوب (كه مبتني بر آيه اي از سفر تثنيه است)

 

سوم: تعاريف هلاخايي و ميشنايي از مرز ها كه ناظر به مقطع پس از بازگشت يهوديان از بابل به فلسطين است يعني از دان تا بئر شبع. تفاسير فوق، كه دامنه اي متغير را در «معناي سرزمين» ايجاد مي كنند، طبعاً مي تواند نقش بسيار متفاوت در «سرزمين» به عنوان جزء مقوّم هويت ملي آن كشور داشته باشند.

 

در طول دوران موجوديت اسرائيل تا كنون، تفسير هاي مختلف فوق، مدافعاني را داشته و داردوموجب منازعات دروني بوده است از جمله تندرو هايي كه «اسحاق رابين» نخست وزير وقت اسرائيل را در1995م به قتل رساندند و 1500 خاخام كه او را نفرين كردند، با اين برداشت بودند كه او در مذاكرات با واگذاري اراضي به دولت خود مختار فلسطيني، در حقيقت از «ارض موعود» عقب نشيني كرده است!

 

3. رابطه رژيم اسرائيل با «دين و شريعت يهود» از ديگر چالش هاي هويت و مشروعيت آن است، اين كشور، با شعار كشور يهودي و نمايندگي ملت يهود جهان پا به عرصه ي وجود نهاد و لذا در قالب يك رژيم قومي – ديني تفسير شد و مي شود. اين تصوير، موجب شده است كه تعارضات جدي ميان جريان «سكولار» و «ديني» در رژيم به وجود بيايد، زيرا جريان هاي ديني و متدينان رعايت دقيق قوانين شرعي را از رژيم مي طلبند، قوانيني چون: تعطيلي كامل روز شنبه (حتي تعطيلي مراكزي مثل صدا و سيما و مراكز مشابه)، ممنوعيت كامل غذاي حرام (عرضه و پرورش گوشت خوك و ...) ممنوعيت كاوش هاي باستان شناسانه در گورستان ها و معابد يهودي، منع ازدواج با زنان غير يهودي و صد ها قانون ديني ديگر. اما در اين ميان سكولارهاي رژيم اسرائيل، چونان مقرراتي را پذيرا نيستند و يا در برابر آن مقاومت مي كنند.

 

4. آموزش رسمي كشور، با «دين» چه نسبتي را بايد بر قرار كنند؟ همان گونه كه ياد شد، تصوير احزاب ديني و متدينان از كشور يهودي، آن است كه سهم قابل توجهي را بايد معطوف به آموزش هاي ديني دانست، هم چنين مراكز آموزش خاص ديني در اسرائيل، بايد از تقويت جدي حكومت برخوردار باشند و بودجه هاي مناسبي از رژيم در اختيار اين آموزشكده ها قرار گيرد.

 

جريان هاي غير ديني و يا سكولار اسرائيل، چونان نگرشي را ندارند و يا كم تر دارند. هر چند نفوذ احزاب ديني، هم اكنون موجب آن است كه مثلاً دانش آموزان اسرائيلي، در ظرف 8 سال 1500 ساعت را بايد به آموزش هاي ميشنا، تنخ و تلمود اختصاص دهند ولي اختلافات در حجم وگستره آموزشهاي مذهبي وميزان حمايت ازآن ادامه دارد

 

5. رژيم اسرائيل، مي خواهد دو چهره ي «دموكراسي» و «حكومت قومي – يهودي» را با هم حفظ كند. اين تركيب سازي، چالش ديگري را براي هويت آن ايجاد كرده است. از يك سو براي حفظ و توسعه قدرت سياسي، اقتصادي و فرهنگي قوم يهود ، مظلوميت مسلمانان فلسطيني در دهه هاي متوالي رخ نماياند و ادامه يافت. (ر.ك يادداشت هم غزه هم لبنان) و از سوي ديگر رنگ و لعاب هايي از دموكراسي چون انتخابات، احزاب، مطبوعات و ... هم حضور بارزي دارد.

 

***

موارد پيشين و مواردي ديگر، گوشه اي از «مشكلات هويتي – مشروعيتي رژيم اسرائيل» است. چالش هايي كه موجب شده است كه اين رژيم، از همان سال 1948 تا كنون، امكان تدوين قانون اساسي براي خود را پيدا نكند، چه اين كه مجادلات مبنايي – كه به برخي ازآن اشاره شد و نكات ديگر – مانع وفاق براي تدوين و تصويب آن بود و در نتيجه به جاي قانون اساسي، به سوي تدوين پاره اي از «قانون هاي مبنايي» رو آوردند، اين رويكرد، گر چه از پاره اي از مشكلات اجرايي آنان كاست، اما هم چنان نشانگر آن است كه اين رژيم، فاقد نگرش متوافق و قابل ارائه به عنوان يك رژيم سياسي است. به نظرمي رسدكه تنها امواج بيداري اسلامي نيست كه اسرائيل رابه هراس مي افكند؛ چه اين كه گسل هاي دروني اين رژيم نيز چندان هست كه آن را چونان آتشفشاني نيمه خاموش بنمايدكه مي تواندهرلحظه گدازه هايش از آن برون ريزد وشبح عزرائيل در ولايت اسرائيل؛ سايه بگستراند.

 

 

 

انتهاي پيام/105

 

منبع: خبرآنلاين
 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر

مطالب مرتبط

تعداد بازديد اين صفحه: 7400
   
   
خانه | بازگشت | حريم خصوصي كاربران |
Guest (PortalGuest)

پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي - دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم
مجری سایت : شرکت سیگما