معرفی پژوهشکده اسلام تمدنی:

معرفی پژوهشکده اسلام تمدنی:

پژوهشکده اسلام تمدنی با رویکرد احیاء و ایجاد تمدن برین و نوین اسلامی، به ثبت رسیده است. هویت یابی بخش پژوهشی دفتر برای برقراری ارتباط با اعضاء هیئت علمی، محققان و اندیشمندان بیرونی ، حضور در مجامع علمی و تعیین شناسنامه معین از مهمترین اهداف تاسیس پژوهشکده بوده است.

پژوهشکده اسلام تمدنی متشکل از چهار گروه تخصصی فقه کاربردی، قرآن و مطالعات اجتماعی، هنر و تمدن اسلامی و حکمت و کلام جدید است. پژوهشکده به عنوان یک مرکز پژوهشی علی القاعده باید جهت گیری فعالیت های خود را مشخص کند تا علاوه بر پیوند با تخصص و تجربه اساتید ، اهداف و ماموریت های دفتر تبلیغات و به صورت اخص قطب های فکری – فرهنگی که مورد توجه و تاکید مقام معظم رهبری نیز هست، همسو باشد. تفاوت اصلی این پژوهشکده با سایر پژوهشکده های تصویب شده در دفتر تبلیغات اسلامی، هویت استقلالی با جهت گیری روشن مطالعاتی است در حالی که دیگر پژوهشکده ها ذیل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قم فعالیت می کنند. دیگر این که گروه بندی های این پژوهشکده به صورت میان رشته ای دیده شده است که که ضمن عدم تداخل و هم پوشانی با دیگر گروه ها، حوزه های جدید مطالعاتی را پوشش می دهد.

یکی از دغدغه های جدی که در دهه های اخیر ذهن متفکران و اندیشمندان مسلمان را به خود مشغول کرد، بحث تمدن اندیشی و احیای مجدد تمدن اسلامی یا به تعبیری دیگر ایجاد تمدن نوینی با رویکرد اسلامی یا مبتنی بر اسلام است. این مقوله شاید زاده دو عامل اساسی بود، یک مقوله پیشینه تمدنی جهان اسلام بود و دیگر وضعیت تمدنی جهان توسعه یافته.  اما پیشینه تمدنی اسلام که در روزگاری سرآمد زمانه بود، در گذر زمان از جایگاه خود تنزل پیدا کرد یا دچار توقف و عدم رشد بهینه در جهان معاصر شد. دیگر آن نقش آفرینی که در جهان زمان خود داشت، نتوانست حفظ کند. تمدن شناسان یا تمدن پژوهان به این نکته توجه دارند که در تاریخ بشر تمدنی به نام اسلامی پدید آمد که توانسته بود همه تمدن های کهن را در درون خود جمع کند، فرآورده سازی کند و یک امر جدیدی را به جهان عرضه کند به گونه ای که بدیل و مشابهی نداشت. چه در حوزه علوم؛ یعنی نظریه پردازی ها، تولید علم و گسترش مرزهای دانشی که صورت گرفته بود بی نظیر بود، چه در حوزه عمران و آبادانی، بناها، ساختمان ها و پل ها، خیابان ها، معابر و از همه مهم تر شهرسازی ها، که در جای خود نمونه و کم نظیر بود. چه در حوزه تشکیلات و سازمان های اداری که چگونگی رتق و فتق امور اجتماعی و سیاسی مردم بود، پیشرفت های خوبی را حاصل کرده بودند به گونه ای که به آسانی مشکلات مردم در این سازمان ها و تشکیلات حل و برطرف می شد، همچنین در حوزه هنر و زیبایی شناسی، در اقسام مختلفش؛ مثل شعر، نقاشی، ادبیات، موسیقی و شاخه های دیگر که مسلمانان به زیبایی گام های بسیار بزرگی برداشته بودند، دستاوردهایی که تا امروز هم جزء موضوعات قابل مطالعه و تأمل برانگیز تاریخ بشر شمرده می شود و در حوزه اخلاق و ایجاد تعامل، کنترل اجتماعی و ساز و کار هنجارسازی اخلاقیات اسلامی نیز کارهای درخور توجهی و ارزشمندی انجام داده بودند. این ها حاکی از میزان پیشرفت مسلمانان بود که امروزه ما نام تمدن را به آن می دهیم. این یک مقوله بود که مسلمانان در یک جایگاه و موقعیت و عرصه ای نقش بازی می کردند و حضور داشتند که واقعاً نمونه و بدیلی نداشت. اما این وضعیت همیشه دوام و بقا نیافت و دچار تغییر وضعیت شد. این که چه بر سر تمدن اسلامی آمد، دو نگاه وجود دارد. برخی می گویند که تمدن اسلامی منحط شد و تنزل کرد، فرو کشید و یه تعبیر دیگر از مسیر پیشرفتگی منحرف شد یا افول کرد، برخی دیگر می گویند تمدن اسلامی دچار توقف و رکود شد، خصوصاً با پیدایی تمدن های بدیل و رقیب، نقش آفرینی خود را از دست داد. به مرور زمان تمدن های دیگر سر برآوردند و تمدن اسلامی نتوانست آن نقش آفرینی را همچون گذشته ایفا کند؛ یعنی تابع نیازهای روزآمد خود بازسازی نکرد. به تعبیر دیگر متناسب با نیازهای زمانه، پاسخ گو نبود.  این مقوله ای بود که متفکران را به تأمل واداشت.

بحث پیشرفت تمدن غربی و هژمونی آن تمدن مسأله دومی بود که به شدت مسلمانان و متفکران اسلامی  را به تأمل واداشت. این که آن ها چه کردند به چنین جایگاه و شکوه خیره کننده دست یافتند. طبعاً این پرسش افرادی را به ریشه کاوی کشاند که آیا اسلام و مسلمانان ناتوان از ارائه یک تمدن پاسخگو در دنیای امروزند یا موانعی وجود دارد که نمی توان چنین تمدنی را ایجاد و احیا کرد و یا دغدغه احیای تمدن وجود نداشت. به هر حال هر یک از این دیدگاه ها طرفدارانی برای خود دارد. به نظر رسید که مهمترین عامل و امری که می توان به آن توجه کرد و در مقام تمدن سازی و پیشرفت بر آمد، این بود که دغدغه ایجاد یا احیای تمدن در میان مسلمانان به هر دلیلی وجود نداشت یا کمرنگ شده بود. لذا عده ای به این سمت و سوی آمدند که مسلمانان را بیدار و  آگاه کنند و به تعبیری انگیزه احیای تمدن را در آنها ایجاد کنند. طبعاً برای ایجاد این انگیزه باید نشان می دادند که اسلام پتانسیل لازم برای ایجاد تمدن جدید دارد. این امری بسیار مهم بود. بحث اسلام تمدنی از اینجا پیدا شد که ما نیز با این رویکرد درصدد نام گذاری این مرکز پژوهشی بودیم و امیدواریم که در مسیر تصویب خواهی بتوانیم آن را به کرسی بنشانیم، چون مستقیما در راستای دغدغه های رهبری است.

اسلام تمدنی غیر از تمدن اسلامی است. تمدن اسلامی پدیده ای است که در گذر تاریخ، در سایه اسلام و در زیر شعاع آموزه های اسلامی شکل گرفت و یک نوعی از زندگی متعالی را پدید آورد. به تعبیری دیگر تمدن اسلامی آن چیزی است که در تاریخ رخ داد، تحقق پیدا کرد و به عنوان امر محقق مورد مداقه و مطالعه قرار می گیرد، دارای فراز و فرود یا توسعه و ضیق یا توانایی و ضعف بوده است. اما اسلام تمدنی، مطالعه اسلام با رویکرد و عرصه تمدن سازی است، اسلامی که تواناییف بلکه دغدغه ایجاد تمدن دارد. به بیان دیگر تمدن اسلامی ناظر به گذشته است، اما اسلام تمدنی ناظر به آینده. اسلام تمدنی یعنی پرداختن به ابعاد و زوایای مختلف اسلامی، توجه به علوم گوناگون دینی و بهره گیری از تمام داشته های معطوف به اسلام برای به بار نشاندن حقیقت دیانت اسلامی. باز به تعبیری دیگر، یعنی به بار نشاندن تمدنی که اسلام می تواند پدید بیاورد. اسلام تمدنی یعنی اسلام تمدن ساز، اسلامی که تمدنی را ایجاد می کند. این دغدغه امروزه پیدا شده که اسلام توانایی ساختن تمدنی را دارد که به واقع پاسخگوی نیازهای حقیقی آدمیان است.

رئیس پژوهشکده: جناب آقای دکتر سیدعلیرضا واسعی

 اسامی اعضای هیئت علمی گروه‌های پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدنی:

دکتر سیدحسین سیدی

گروه هنر و تمدن اسلامی(مدیر گروه)

دکتر سیدعلیرضا واسعی

گروه هنر و تمدن اسلامی

غلامرضا جلالی

گروه هنر و تمدن اسلامی

دکتر محمد باغستانی کوزه‌گر

گروه هنر و تمدن اسلامی

حجت الاسلام و المسلمین علی شفیعی

گروه فقه کاربردی(مدیر گروه)

دکتر سیدمحمد حسینی

گروه فقه کاربردی

حجت الاسلام علی الهی خراسانی گروه فقه کاربردی(پژوهشگر وابسته)
بلال شاکری گروه فقه کاربردی(پژوهشگر وابسته)

دکتر سیدمجید ظهیری

گروه حکمت و کلام جدید(مدیرگروه)

دکتر سیدعباس صالحی

گروه حکمت و کلام جدید

دکتر محمد خامه گر

گروه قرآن و مطالعات اجتماعی(مدیر گروه)

دکتر سیدمصطفی احمدزاده

گروه قرآن و مطالعات اجتماعی

دکتر محمد بهرامی

گروه قرآن و مطالعات اجتماعی

دکتر سیدعلی‌نقی ایازی

گروه قرآن و مطالعات اجتماعی 

سیدمحسن میرسندسی

گروه قرآن و مطالعات اجتماعی 

دکتر محمدمسعود سعیدی

گروه قرآن و مطالعات اجتماعی 

 

اعضای شورای پژوهشی پژوهشکده اسلام تمدنی: 

۱٫حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر مهدی ابراهیمی

۲٫جناب آقای دکتر محمد تقی فخلعی

۳٫حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر غلامرضا رئیسیان

۴٫حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر غلامرضا صدیق اورعی

۵٫ جناب آقای دکتر جهانگیر مسعودی

 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر

























کلیه حقوق این سایت در اختیار دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی می باشد


 

 

   
صفحه اصلی | بازگشت |
Guest (PortalGuest)

دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم (شعبه خراسان رضوي)
مجری سایت : شرکت سیگما