به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی، محمود حسن زاده در کارگاه «مدیریت اطلاعات مبتنی بر اصطلاحنامه» که به همت پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی در یازدهمین نمایشگاه بین المللی رسانه های دیجیتال برگزار شد، اظهار داشت: عصر کنونی را به حق عصر اطلاعات بلکه عصر انفجار اطلاعات نامیده اند که امر سازماندهی اطلاعات را برای ما تبدیل به یک ضرورت کرده است.
وی با بیان این که اصلاحنامه می تواند از ریزش کاذب در امر بازیابی اطلاعات جلوگیری کند، گفت: سازماندهی اطلاعات در ادوار تاریخی خود از رده بندی دیویی شروع و به دنبال آن سر عنوان های موضوعی و بعد از آن اصطلاح نامه ها بوده است. اصطلاحنامه با برقرار کردن روابط معنایی بین مفاهیم توانسته از ریزش کاذب در امر بازیابی اطلاعات جلوگیری کند.
مدیر دفتر پژوهش پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی تصریح کرد: روابط اصطلاحنامه بر اساس منطق ارسطویی شامل رابطه هم ارز، رابطه اعم و رابطه وابسته تمام محیط یک مفهوم را پوشش می دهد که در امر بازیابی اطلاعات به ما کمک می کند و به شدت از ریزش کاذب اطلاعات جلوگیری می کند. از ارزش های افزوده اصطلاحنامه ها می توان به علم سنجی و به تبع آن نیازسنجی اشاره کرد.
وی افزود: یکی از دغدغه های مقام معظم رهبری عدم پژوهش کافی در علوم انسانی است که این شناخت مبتنی علم سنجی می باشد به نحوی که ما زمانی می توانیم تشخیص دهیم در کجا فعالیت و پژوهش به حد کافی اتفاق افتاده و یا اتفاق نیفتاده است که به نقشه پژوهشی آن حوزه علمی کاملا تسلط و احاطه داشته باشیم، این امر به واسطه اصطلاحنامه ها و گراف های طولی و عرضی دانشی که به ما عرضه می کند، برای ما امکانپذیر می کند.
در ادامه این کارگاه، محمد کریمی کارشناس پایگاه اطلاعاتی علوم اسلامی پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی اظهار داشت: در سال 1376 که تصمیم به مدیریت اطلاعات شد بعد از مدتی که نیاز به طراحی نرم افزار احساس شد، نرم افزاری توسط نیروهای داخلی طراحی و تولید شد تا از فرایندهای پیچیده دستی و مکتوب جلوگیری گردد و سازماندهی اطلاعات ملموس تر و قابل استفاده تر گردد.
وی تصریح کرد: با توجه به درخواست سازمان ها و احساس نیاز به مدیریت اطلاعات توسط محققان و پژوهشگران لازم شد تا تحلیل، نیازسنجی ای برای اشاعه اطلاعات در بسترهای مختلف آغاز گردد. طراحی پایگاه در سال 1390 تنها به جهت نمایش اطلاعات طراحی و از سال 1393 بازطراحی برای استفاده محققان و پژوهشگران انجام گردید.
کارشناس پایگاه اطلاعاتی علوم اسلامی پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی با اشاره به فرایند مدیریت اطلاعات افزود: فراهم آوری اطلاعات، سازماندهی اطلاعات (دانش) و اشاعه و بازیابی اطلاعات (دانش) فرآیند مدیریت اطلاعات به شمار می رود.
وی به برخی از دستاوردهای فناوری پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی پرداخت و اظهار داشت: نرم افزارهای نمایه موضوعی التمهید فی علوم القرآن، خطیب، مطهر، نجم، پایگاه تخصصی اصول فقه(بر اساس اصطلاح نامه جامع علوم اسلامی، پایگاه تخصصی علوم قرآنی، نشریه الکترونیکی مدیریت دانش اسلامی، کلان اصطلاحنامه علوم اسلامی، پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، پایگاه مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی از دستاوردهای این پژوهشکده به شمار می رود.
کریمی ضمن تشریح بخش های اصلی پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی گفت: این پایگاه شامل چهار بخش اصلی است که مهم ترین بخش پایگاه اصطلاح نامه می باشد. واژه نامه پویا و کنترل شده ای در یک موضوع خاص که واژه ها در آن از نظر معنایی و اشتقاقی بهم ارتباط دارند.
وی تصریح کرد: فرهنگنامه به عنوان بخش دیگر پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، مرجعی است شامل آگاهی های مفید، مختصر و مستند از اصطلاحات مورد استفاده در هر یك از رشته های علوم اسلامی در قالب مقاله (عمدتا كوتاه) بر اساس نظم اصطلاح نامه علوم اسلامی است. منابع از دیگر بخش های این پایگاه به شمار می رود.
کارشناس پایگاه اطلاعاتی علوم اسلامی پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی نمایه سازی و فهرست نویسی را مهم ترین بخش پایگاه اصطلاح نامه عنوان کرد و افزود: در نمایه سازی و فهرست نویسی، واژه نامه پویا و کنترل شده ای در یک موضوع خاص که واژه ها در آن از نظر معنایی و اشتقاقی بهم ارتباط دارند.
وی در پایان به برخی از ویژگی های پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی اشاره و خاطرنشان کرد: سازماندهی اطلاعات و ارتباطات بین آن ها، نمایش ساختار درختواره اصطلاح در یک علم، نمایش جایگاه اصطلاح در یک علم، نمایش مترادف اصطلاحات و وابستگی اعم و اخص اصطلاح، نمایش فرهنگنامه مرتبط به یک اصطلاح، نمایش نمایه ها و فهرست های مرتبط به یک اصطلاح، نمایه منابع مرتبط به یک اصطلاح، جستجوی پیشرفته در تمامی بخش ها (اصطلاحنامه، فرهنگنامه، نمایه و فهرست نویسی، منابع) و پیشنهاد اصطلاح، ایجاد سطوح مختلف دسترسی و مدیریتی، قابلیت چند اصطلاحنامه ای، قابلیت کنترل و ادغام اصطلاحات به همراه روابط، فرهنگنامه و منابع آن، امکان مدیریت و سازماندهی اطلاعات توسط اعضاء، نمایش نمودار گرافیکی از وضعیت اطلاعات پایگاه و رعایت سادگی در طراحی نرم افزار با توجه به نیاز پژوهشگران از جمله ویژگی های این پایگاه به شمار می رود.