به گزارش پایگاه خبری دفتر تبلیغات اسلامی(
تبلیغ نیوز)، سیدعلیرضا واسعی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در نشستی از سلسله نشستهای «خوانش تمدنی قرآن» که به صورت مجازی به همت پژوهشکده اسلام تمدنی برگزار شد، در خصوص برابری انسان ها در برخورداری از حقوق اجتماعی و امکانات جامعه، اظهار کرد: ما به دو شیوه میتوانیم از دین برداشت کنیم؛ اول آنکه به تکدادهها و گزارههای خاص مراجعه کنیم و بر اساس آن به بیان حکم بپردازیم؛ دوم آنکه ما روح حاکم بر دیانت را درک و کشف کنیم و همان را مستند بر پارهای از احکام قرار دهیم که بیگمان این نگاه بهتر میتواند پیام دیانت را منتقل کند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: دادههای قرآنی برای همه زمانها، مکانها و همه افراد نیستند؛ پارهای از آیات مختص به یک زمان، مکان و فرد یا افراد خاصی نازل شده و به همین دلیل باید معطوف به همان زمانها، مکانها و افراد تبیین شوند.
واسعی ادامه داد: زمان تأسیس یک جامعه با زمانی که دارای ثبات است، تفاوت دارد و به عبارتی زمانیکه یک جامعه در حال شکلگیری است طبیعتاً بسیاری از رفتارها قابل اغماض نیستند؛ اما زمانیکه جامعه به یک ثبات و استقراری رسید در این صورت بسیاری از رفتارهای بد هم قابل تحمل خواهد بود و افراد با گذشت از کنار آنها عبور خواهند کرد.
وی تصریح کرد: زمان جنگ با زمان صلح کاملاً متفاوت است؛ در هنگام جنگ حتی کوچکترین عمل ناسازگارانه میتواند مایه اتهام باشد، اما در زمان صلح اینگونه نیست؛ به همین جهت آیاتی که در زمان صلح نازل شده با آیاتی که در زمان جنگ به پیامبر اکرم (ص) وحی شده اند باید متفاوت از یکدیگر دیده شوند؛ به عبارت دیگر آیاتی که در زمان تأسیس جامعه اسلامی فرستاده شده با آیاتی که در زمان استقرار و ثبات نازل شدهاند باید با نگاه متفاوت مورد بررسی قرار گیرند؛ البته روح حاکم بر همه اینها نیز باید فهم و کشف شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تأکید بر لزوم بررسی برابری انسان ها در زمان استقرار و ثبات جامعه بیان کرد: وقتی میگوییم انسان ها با یکدیگر برابر هستند منظور ما در زمان عادی، استقرار و ثبات جامعه انسانی بوده و در این دوره است که انسانها با یکدیگر برابری دارند؛ چنان که آیات ۱۹۰ تا ۱۹۳ سوره مبارکه بقره ناظر به همین موضوع می باشند و در این آیات شدیدترین توصیهها به مبارزه با افراد متخلف را ملاحظه میکنیم.
واسعی برخورد با دیگران از نگاه قرآن را تابع چهار امر دانست و اظهار کرد: خداوند در آیات 190 تا 193 سوره بقره میفرماید: افرادی که با شما میجنگند با آنها بجنگید و به محض آنکه از این کار کنارهگیری کردند شما نیز از این کار کنارهگیری کنید؛ همچنین خداوند می فرماید: آنهایی که شما را به اجبار از دیارتان خارج کردهاند، بکوشید که آنها را از دیارشان خارج کنید؛ در اینجا توصیه بر مقابله به مثل میشود.
وی افزود: سومین امر بنا به نص صریح قرآن کریم در برخورد با دیگران این است که: هرجا دستهای از افراد فتنهای را پدید میآورند با آنها مقابله کنید و اجازه ندهید جامعه را متلاشی کنند؛ در پایان، خداوند گروه چهارم را گروه «ظالمین» معرفی کرده و میفرماید اگر این چهار دسته رفتارهای ناپسندی را دنبال کردند شما هم با آنها مقابله به مثل کنید.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: باید دانست در مقابل نیز خداوند تأکید کرده است که هرگاه این افراد کوتاه آمدند شما دشمنی بیش از حد با آنها نداشته باشید؛ این دقیقاً همان مهمی است که مورد تأکید قرآن بوده و می فرماید: انسان ها با یکدیگر برابر هستند مگر آنکه از حد و مسیر خود خارج شوند؛ بدیهی است که در این مسیر چه مسلمانان و چه غیر مسلمانان هیچ تفاوتی با یکدیگر نخواهند داشت.