دين پژوهي
نوروز
شنبه 5 فروردين 1391 نوروز در آيات و روايات

منبع: پديدار آشنا 10 / پايگاه حوزه (www.hawzah.net)



در كتاب شريف بحارالانوار مرحوم مجلسي رحمه الله پيرامون عيد نوروز روايات متعددي نقل شده به طوري كه در جلد 59 بيش از 45 صفحه به اين موضوع اختصاص يافته است. در اين مختصر، به بخش هايي از آن مباحث اشاره مي شود:

معلي بن خنيس نقل كرده است كه روز نوروز بر امام جعفر صادق عليه السلام وارد شدم، امام عليه السلام خطاب به من فرمود: آيا اين روز را مي شناسي؟ عرض كردم، قربانت شوم، اين روزي است كه ايراني ها آن را بزرگ و نيكو مي شمارند و به همديگر هديه مي دهند. پس امام فرمودند: علت اين امر را كه بسي ديرينه است برايت تشريح خواهم كرد. عرض كردم اگر اين موضوع را از ناحيه شما فراگيرم بهتر از آن است كه گذشتگانم زنده شوند و دشمنانم نابود گردند!

پس فرمودند: اي معلي! همانا نوروز روزي است كه پروردگار جهان از بندگانش پيمان گرفت كه او را پرستش كنند و به او شرك نورزند و به پيامبران و امامان عليهم السلام ايمان بياورند. نوروز اولين روزي است كه خورشيد در آن طلوع كرد و بادهاي ناگهاني وزيدن گرفت و ستاره زمين در چنين روزي ايجاد شد ... نوروز روزي است كه علي عليه السلام در نهروان خوارج را هلاك كرد; گل هاي زمين در آن روز خلق شد; در چنين روزي بود كه كشتي حضرت نوح عليه السلام بر كوه جودي نشست; همان روزي است كه جبرئيل بر پيامبر صلي الله عليه و آله نازل شد; همان روزي است كه ابراهيم عليه السلام بت ها را شكست; در همين روز حضرت محمد صلي الله عليه و آله، علي عليه السلام را بر دوش خود حمل كرد تا بت هاي قريش را سرنگون كند... در چنين روزي حضرت مهدي عليه السلام ظهور مي فرمايد و ما انتظار فرج آن حضرت را در چنين روزي داريم; براي اين كه نوروز از ما و شيعيان ماست. نوروز براي مسافرت خوب و براي زراعت و طلب حوايج بسيار نيكوست، عقد نكاح و ازدواج در چنين روزي بسيار شايسته است. (1)

همچنين در كتاب مزبور آمده است شيخ طوسي و ساير متاخرين براي عيد نوروز اعمال مخصوصي را بيان داشته اند كه از آن جمله است: غسل، روزه، نماز و... (2) همچنين روايت شده كه احمد بن فهد الحلي رحمه الله در كتاب مهذب البارع فرموده است كه: نوروز، روز عزيز و بلند مرتبه اي است. (3) مرحوم سيد مرتضي علامه بهاءالدين علي بن حميد با استناد به فرمايش معلي بن خنيس از امام صادق عليه السلام روايت كرده است كه: نوروز روزي است كه در آن روز پيامبر خدا صلي الله عليه و آله در آن روز براي امير المؤمنين علي عليه السلام در غدير خم پيمان گرفت و آن حضرت را به امامت بعد از خودشان منصوب فرمود... و نوروزي بر ما نمي گذرد الا اين كه ما در آن روز منتظر ظهور فرج قائم آل محمد صلي الله عليه و آله هستيم. و نوروز از روزهاي ما مي باشد. (4)

مرحوم حاج شيخ عباس قمي رحمه الله در فصل يازدهم كتاب گرانسنگ مفاتيج الجنان اعمال ويژه اي براي عيد نوروز آورده اند از جمله: نماز، ادعيه متعدد و صدقه دادن. و نيز از امام ششم عليه السلام روايت كرده كه چون عيد نوروز فرا رسد، غسل كن و پاكيزه ترين جامه هاي خود را بپوش و به بهترين بوهاي خوش خود را خوشبو گردان. صله ارحام، عيادات از بيماران، بزرگان دين، علما و پدر و مادر از جمله برنامه هاي اين روز است.

پي نوشت ها:

1- علامه مجلسي، بحارالانوار، ج 59، ص 91، باب 22

4و3و2- همان، ص 116;117.