از ماجراي ازدواج حضرت عليعليهالسلام و حضرت فاطمهعليهماالسلام نكات بسيار جالبي را ميآموزيم كه اگر خواهان سعادتيم و پيروي راستين اسلام، بايستي تا مرز توان تلاش كنيم تا مراحل اول ازدواج بر مبناي صحيحي صورت گيرد، و دوم آنكه ساده زيستي در تمام شوون زندگي جامعه و بخصوص ازدواج راه يابد، و گرنه قيد و بندهاي اجتماعي در امر ازدواج كه بيشتر نشأت گرفته از فرهنگ غير اسلامي و يا ساخته و پرداخته ي ذهنهاي كوتاه مادي و اشرافي است چون غل و زنجير بر دست و پاي جوانان و والدين آنها ميافتد و هر روز اين غل و زنجير بزرگتر و سنگينتر ميشود، تا جايي كه امكان هر نوع حركت صحيحي را ميگيرد و حيات جامعه را به سوي نابودي ميكشاند، و بر فساد و نابسامانيهاي رواني و مشكلات اخلاقي ميافزايد.
درسهائي كه از ازدواج حضرت علي و فاطمه زهرا عليهماالسلام ميگيريم از اين قرار است:
1- كفو و همتا بودن:
يكي از اصول اساسي و رازهاي موفقيت ازدواج، كفو و همتا بودن دختر و پسر با هم است، زيرا تنها در صورت همتا و همشأن بودن دو زوج است كه درك متقابل آنان از يكديگر امكانپذير است.
برخي تصور ميكنند كفويت تنها به شرائط ظاهري از قبيل مسائل نژادي و يا وضعيت مادي و رفاهي بستگي دارد. در صورتي كه چنين نيست، بلكه همتايي و هم سوئي آرمانها، خواستها و تمايلات روحي و رواني افراد، ميزان آگاهيهاي علمي و ديني و ميزان تعهد عملي به مكتب و مذهب، و ارزش نهادن به ويژگيهاي اخلاقي و فرهنگي است.
اگر مسئله همتايي نبود، بدون ترديد دختران زيبايي در مدينه بودند كه از ازدواج با حضرت علي عليهالسلام خرسند ميشدند. اما او حتي از آنان خواستگاري هم نكرد و براي حضرت فاطمه عليهماالسلام نيز خواستگاران فراواني بودند امّا حضرت فاطمه عليهماالسلام و پيامبرصليالله عليه وآله به اين وصلتها راضي نشدند تنها حضرت فاطمه عليهماالسلام و روح والاي او بود كه زيباييها و شكوه معنوي حضرت عليعليهالسلام را درك ميكرد . در اين مورد پيامبر اكرم صليالله عليه وآله فرمودند: اگر خدا علي را نميآفريد براي فاطمه كفو و همتايي وجود نداشت. (1)
-
2- خواستگاري بدون واسطه
خواستگاري بدون هيچ تشريفات و حضور واسطه انجام شد و حضرت عليعليهالسلام شخصاً به خواستگاري حضرت فاطمه عليهماالسلام از پيامبر صليالله عليه وآله اقدام نمود.
3- شرط اول : رضايت دختر
پيامبر گرامي صليالله عليه وآله بدون رضايت دخترش حضرت فاطمه عليهاالسلام به خواستگار پاسخ مثبت نداد.
4- قناعت
در تهيه جهيزيه به ضروريترين و ابتدائيترين وسائل زندگي در آن عصر بسنده شد، از سيرت پيامبر اسلام صليالله عليه وآله ميآموزيم كه بايستي در الگوي مصرف تجديد نظر كنيم و در زندگي فناپذير و زودگذر دنيا به حداقل ممكن قناعت ورزيم تا از گذرگاه پرهياهوي زندگي سبكبار بگذريم و تن به بردگي اين و آن ندهيم.
مگر حضرت فاطمه عليهاالسلام دختر پيامبر صليالله عليه وآله رهبر بينظير مسلمانان نبود؟ مگر از نژاد بنيهاشم يعني اصيلترين و شريفترين تيرههاي عرب به حساب نميآمد؟ مگر مادرش حضرت خديجه عليهماالسلام ثروتمندترين زن عرب در عصر خويش نبود؟ مگر از همه جهات علمي فردي آگاهتر و انديشمندتر از همگان نبود؟ مگر پيامبر گرامي اسلام صليالله عليه وآله نميتوانست جهيزيه زيادي را همراه دخترش كند؟
پاسخ همه اين سوالات «مثبت» است اما منش و روش پيامبر عظيم الشأن اسلام صليالله عليه وآله و خاندانش بر ساده زيستي استوار است . (2)
متأسفانه در برخي خانوادهها به خصوص قشر مرفه جامعه جهيزيه دخترانشان نمايشگاه بينالمللي كاملي است از لوازم خانگي داخلي و خارجي كه برقش چشمهاي ظاهربين را خيره ميكند.
5- مهيا كردن خانه براي ورود عروس
اكنون ببينيم علي بن ابيطالب عليهالسلام شهسوار اسلام و محبوبترين مردان و نزديكترين آنان در نزد خدا و رسول خدا چه داشت و چه تهيه كرد:
ابن شهر آشوب در مناقب نقل ميكند: كه حضرت عليعليهالسلام نيز اتاق خود را براي عروسي آماده كرد. بدين ترتيب كه:
ابتدا مقداري ماسه كف اطاق پهن كرد و چوبي هم تهيه نمود به دو طرف اتاق وصل كرد تا لباسهاي خود را روي آن بيندازد، و يك پوست گوسفند هم كف اتاق انداخت، و يك بالش نيز كه داخلش را از ليف خرما پر كرده بودند در آنجا نهاد. (3) همين .
پي نوشتها:
1- ينابيع الموده، ص 177 و 237.
2- زندگاني فاطمه زهرا عليهاالسلام تأليف محمد قاسمپور با مقدمه آيتالله مرعشي نجفي ص47. 3- زندگاني حضرت فاطمه عليهماالسلام و دختران آنحضرت مولف سيدهاشم رسولي محلاتي ص56.