ولایت فقیه
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛امام خمينى(ره)، مسئله ولايت فقيه را هم در عرصه نظر و هــم در عرصه عمل به اوج رساندند رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اینکه امام خمينى(ره)، مسئله ولايت فقيه را هم در عرصه نظر و هــم در عرصه عمل به اوج رساندند، گفت: ايشان معتقد اســت كه با وجود سلطنت، اسلام از بين مى رود؛ بنابراين هدف در اين گفتمان، برپايى حكومت اســلامى اســت.

به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، حجت الاسلام و المسلمین لکزایی در نخستین جلسه از دوره دانش افزایی ولایت فقیه (ویژه اساتید علوم عقلی و فقه و اصول ) که با مشاركت حوزه علمیه خراسان ، دفتر تبليغات اسلامي خراسان رضوي و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي  ( گروه حكمت و كلام جديد پژوهشكده اسلام تمدني ) در مدرسه علميه سليمانيه  برگزار شد.  با اشاره به اینکه با مبعوث شدن پيامبر اكرم(ص)، رهبرى الهى شكل گرفت و ســپس با هجرت به يثرب، دولت اسلامى تشــكيل و يثــرب تبديل به مدينه النبى شد، گفت: در زبان عربى به شهر، «بلد» گفته مى شود، اما وقتى مقصود نظام سياسى باشد، از كلمه «مدينه» استفاده مى شــود؛ همان طور كه در كتاب هاى فارابــى از مدينه به «نظــام سياســى» تعبير شــده اســت؛ پس مدينه النبى يعنى نظام سياسى نبوى.

وی افزود: چهار عنصر اصلى در اسلام وجود دارد كــه عبارتند از رهبــرى الهــى، دين و مكتب الهى، امت الهى و دولــت الهى كه همگى به توحيد متصل هستند و اگر فقط يكى از آن ها غير دينى شود كافى اســت تا نتيجه غير دينى شــود.


رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه نكته مهم و اساسى اين اســت كه بدانيم در حكومت اســلامى، رهبر غير از دولت اســت و اين چيزى اســت كه در دوره هاى اخير اشــتباه شده و دولت را مســاوى رهبر گرفته اند، گفت: رهبرى شــئون فراوانى دارد كه يكى از آن ها، دولت ســازى اســت؛ همان طور كه پيامبر(ص) شــئون فراوانى داشتند؛ شأن اول ايشــان، دريافت وحى و ابلاغ آن به مردم بــود. پيامبر اكرم(ص) اين وظيفه را در 13 ســالى كه در مكه بودنــد انجام دادند، بدون اينكه ملازم با داشتن حكومت باشد و كم كم كه پيروان دين بيشتر شدند و امت به وجود آمد، مسئله اجراى دين و تأمين امنيت پيش آمد و تشكيل دولت و حكومت ضرورى شد.

وی با اشاره به اینکه از نظر شيعه، رهبرى الهى قابل حذف نيست پيامبر اكرم(ص) بــه كمك مردم، در مدينه دولت و حكومت اســلامى تشكيل داد تا از طريق اجراى شريعت براى مردم امنيت را به ارمغان بياورد، ابراز کرد: بعد از پيامبر(ص)، جريانى به نام خلافت به وجود آمد كه «رهبرى الهى» را حذف كرد؛ دولت در صدر قرار گرفت و دين و ملت زير نظر آن قرار گرفتند. آن ها ادعا كردند پيامبر رفت، ارتباط با آســمان قطع شــد و ايشــان براى خود جانشينى تعييــن نكرد، در حالى كه از نظر شــيعه در اين دوران هم رهبرى الهى باقى است و حــرف اول را مى زنــد و از دين حفاظت مى كند و دين سالم را به مردم مى رساند.

استاد دانشگاه باقر العلوم (ع) یادآور شد: در اين ديدگاه، امام همچنان رهبر است، حتى اگر دولت و حكومت در دســت او نباشــد و در نتيجه بســيارى از كارها را نتواند انجام دهد؛ رهبــرى الهى از نظر شيعه قابل حذف نيست. تشكيل دولت اسلامى لوازم و عناصرى دارد كه عبارتند از: «استحقاق، لياقت و شايستگى»، «نصب الهى» و «بســط يد يا حضور مردم».
وی با بیان اینکه هر وقت «بسط يد» اتفاق افتاد، امام معصوم دست به تشكيل حكومت و دولت مى زند و در غير اين صورت خير؛ همان طور كه در 10 سال اول بعثت پيامبر(ص) و در 25 سال بعد از رحلت پيامبر(ص)، اين اتفاق نيفتاد، با این سوال ها که آيا پيامبر(ص) در اين 10 سال به تشكيل دولت فكر نمى كردند؟ و آيا امامان معصوم كه قضيه فدك را رها نكردند، ممكن است تشكيل حكومت و دولت را رها كرده باشند؟ گفت: امام رضا(ع) از قول خداوند جل جلاله مى فرمايد: «لاَ إِلهَ إِلاّ االله» دژ من اســت، پس هر كــس كه در دژ من درآيــد از عذابم در امان اســت؛ [البته] با شرايطش و من جزو شــرايط آنــم؛ بنابراين با حذف رهبرى الهى كسى به امنيت نمى رسد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که معقتد است که فقهاى شــيعه در دوران غيبــت هم بر وجود اين چهار عنصر تأكيــد دارند، اظهار کرد: عنصر اول يعنــى رهبرى الهى به دين و مقلَّدين، صورت هاى فقاهت، نيابت، فتوى، محدثين و مســتمعين همواره وجود داشته است و كســى منكر ولايت فقها نبوده؛ چيزى كه مورد اختلاف است، حدود وظايف و نوع ولايت می باشد.
استاد دانشگاه باقر العلوم (ع) توضیح داد: فقها از نظر سياسى و درباره تشكيل حكومت پنج ديدگاه دارند: «گفتمان آرمانى» كه به معنى تشكيل حكومت توسط معصوم است و در زمان ظهور امام مهدى(عج) اتفاق خواهد افتاد؛ «گفتمان تقيِّه» كه در زمان حكومت هاى غير شيعى رواج داشت و شرايط ايجاب مى كرد تا مســائل حكومتى در لفافه گفته شود؛ «گفتمان اِصلاحِ (قرآنى)» كه در حكومت هاى مدعى تشــيع اتفاق افتاد كه از تقيه خارج شد و به سوى عملى شدن نســبى حكومت اسلامى پيش رفت؛ «گفتمان انقلاب (قيام)» مثل آنچه در انقلاب اسلامى ايران به رهبرى امام خمينى(ره) اتفاق افتاد و «گفتمان غلبه (تغلّب)» كه به قول امام، مخصوص آخوندهاى دربارى است و معتقد می باشد حق با كسى اســت كه زورش بيشتر اســت و بنابراين خلافت و استبداد را قبول و توجيه مى كنند.

وی با بیان اینکه از «گفتمان تقيه» تا «گفتمان اصلاح» در سال 415 ه.ق فردى نزد سيدمرتضى كه بزرگ شيعه در بغداد بود، آمد و از او در مورد قبول وزارت در حكومت و دولت غيرمشروع سؤال كرد و ايشان در جواب او رساله اى به نام «في العمل مع السلطان» نوشــت و مســئله را به صورت اشــاره اى باز كرد، گفت: ســيدمرتضى در اين رساله بيان مى دارد كه دو نوع حكومت داريم؛ يكى حكومتى است كه برحق و عادل است. پس اگر سلطان عادل شما را دعوت به كار كرد، جايز است و اگر الزام كرد واجب می باشد اما اگر حكومت ظالم كه حكومتى باطل است و با غلبه روى كار آمده شما را دعوت كرد، احكام خمسه پيش مى آيد و به نيت شما بستگى پيدا مى كند؛ لذا سيد در يك گفتمان تقيه اى نگاه خود به ولايت سياسى فقيه را بيان مى كند و در ادامه رساله، اشكالات زيادى را در اين زمينه جواب مى دهد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: اين امر نشان مى دهد كه در دوران غيبت، همان كارى را كه امامان معصوم در طول تاريخِ ائمه انجام مى دادند، اكنون ولى فقيه انجام مى دهد؛ يعنى اجازه دخالت در امور سياسى را مى دهد.در دوره دوم، شيعه از تقيه خارج مى شــود و گفتمان اصلاح را در پيش مى گيرد که مثال بارز آن، دوران صفويه اســت.

استاد دانشگاه باقر العلوم (ع) با اشاره به اینکه ملااحمد نراقى، از علماى عصر قاجار در كتاب «عوائد الايام» بيشــتر و جامع تر از سايران به اين امر پرداخته است، اظهار کرد: وی در دو چيز حق ولايت را براى فقيه برشمرده که اولی آن است که در همه مواردى كه پيامبر(ص) و ائمــه(ع) در آن صاحب اختيار بوده اند؛ مگر اينكه مواردى به دليل شرعى استثنا شده باشد و دومین امر نیز در همه امورى كه به دين و دنياى بندگان خدا ارتباط دارد و بايد انجام شود.

وی در ادامه با بیان اینکه امام خمينى(ره)، مسئله ولايت فقيه را هم در عرصه نظر و هــم در عرصه عمل به اوج رساندند، گفت: ايشان معتقد اســت كه با وجود سلطنت، اسلام از بين مى رود؛ بنابراين هدف در اين گفتمان، برپايى حكومت اســلامى اســت.

وی با اشاره به اینکه امام راحل(ره) حكومت را ســه نوع مى دانند: «استبدادى و مطابق با اميال فرد»، «جمهورى و مشروطه مطابق اميال و نظرات جمع و اكثريت» و «اســلامى»؛ و چندين استدلال براى ضرورت انقلاب سياســى و تشكيل حكومت اســلامى بيان مى فرمايند، اظهار کرد: «تأسى به عمل پيامبر در تشــكيل حكومت»، «ضرورت اســتمرار اجراى احكام الهى كه در دوران غيبت نســخ نمى شود و بــدون حكومت قابل اجرا نيســت»، «لزوم وحدت امت اســلامى»، «لزوم نجات مردم مظلوم و محروم و بسط عدالت»، «گسترش تعليم و تربيت اسلامى» این امور استدلالی است که بعد وارد دلايل نقلى مى شوند.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: ايشان مى فرمايند: مجموعه قوانين براى اصلاح جامعه كافى نيست؛ به همين دليل خداوند متعال در كنار فرستادن يك مجموعه قانون، يعنى احكام شرع، يك حكومت و دســتگاه اجرا و اداره هم مستقر كرده است. رسول اكــرم(ص) در رأس تشــكيلات اجرايــى و ادارى جامعه مســلمين قرار داشــت. همچنین در جايى ديگر مى نويسند: « اسلام صرف احكام عبادى و اخلاقى نيست؛ بلكه اسلام آمده تا حكومت عدل تأسيس كند. حكومت اســلامى نه اســتبدادى است و نه جمهورى مطلق؛ بلكه اســلامى است، يعنى ابتدا مقيد است به رضايت خداى تعالى و در چارچوب دين و در اين چارچــوب هرجا كه خدا فرموده «و شــاورهم فى الأمر» تابع رأى گيــرى و انتخابات و مشورت است.»

 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر

























کلیه حقوق این سایت در اختیار دفتر تبلیغات اسلامی شعبه خراسان رضوی می باشد


 

 

   
خانه | بازگشت |
Guest (PortalGuest)

دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم (شعبه خراسان رضوي)
مجری سایت : شرکت سیگما