|
|
سیدمجید ظهیری:
شهید مطهری قهرمان شهامت در اندیشیدن بود/ خاطره رهبر انقلاب از شب‌زنده‌داری استاد مطهری
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، گفت: در ساحت عقلی، یکی از مهمترین مسائل، شهامت در اندیشیدن و تفکر است که به نظر بنده شهید مطهری در این عرصه، قهرمان است.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به نقل از خبرنگار ایکنا، سیدمجید ظهیری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳ اردیبهشت ماه در نشست علمی «چرا مطهری؟» که از سوی این پژوهشگاه برگزار شد، گفت: جدیت و جامعیتی که در شهید مطهری وجود داشته است بدون تعارف، قابل سریان به افراد دیگری نیست و نکاتی که حضرت امام(ره)، معمار کبیر انقلاب اسلامی درباره شهید مطهری گفته‌اند درباره افراد دیگر نگفته‌اند.
وی افزود: امام خمینی اهل اغراق نیست و نکاتی که درباره شهید مطهری فرموده‌اند کاملا واضح و آگاهانه است و در یک فضای شعاری و شعائری و متاثر از جو و هیجان نیست؛ امام نکاتی منحصر به فرد در مورد آن شهید فرمودند که به مثابه کلید‌هایی است که می‌توان از معمای مطهری پرده برداشت و اینکه بتوانیم با تکیه بر آن از مظهری بهره ببریم و راه او را ادامه بدهیم و مطهری‌گونه شویم.
ظهیری افزود: یکی از نکات امام خمینی(ره) این است که آثار شهید مطهری بدون استثنا آموزنده و مفید است؛ امام فرمودند که همه آثار ایشان آموزنده و استثنا است و مردم آن را مطالعه کنند و چنین تعبیر بی‌بدیل فقط از سوی امام برای ایشان صادر شده است.
وی افزود: در فرمایشات امام آمده است که مطهری یک فرد بود ولی جنبه‌های مختلف در او جمع شده بود و خدمتی که به نسل جوان و مردم کرده است کمتر کسی کرده است و آثار او بی‌استثنا خوب است و من فرد دیگری را سراغ ندارم که بتوانم بگویم بی‌استثنا آثارش خوب است؛ آثار او انسان‌ساز است و به کشور خدمت کرده است.
ظهیری بیان کرد: اگر ما بخواهیم در زندگی شخصی از مبدایی شروع کرده و به مقصد برسیم بر روی کاغذ یک خط راست از مبدا به مقصد کوتاه‌ترین راه و بهترین راه یعنی صراط مستقیم است ولی در ساحت عملی، قلبی و عقلی به این سادگی نیست که ما راه مبدا به سوی مقصد را طی کنیم. اینقدر پیچیدگی در مسیر وجود دارد که به راحتی نمی‌توان با رسم نمودار و تدابیر روی کاغذ آن را طی کرد.
وی با اشاره به سه مؤلفه عملی، عقلی و درونی(معنویت)، افزود: در عمل هم منظور بنده عمل اجتماعی است زیرا بازتاب و بازخورد در سایر افراد و گروه‌های جامعه دارد و اگر کسی بتواند در این سه مؤلفه شاخص‌هایی را داشته باشد می‌تواند نزدیکترین راه بین مبدا و هدف و مقصد را تشخیص دهد.
شهامت در اندیشه و تفکر
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: در ساحت عقلی، یکی از مهمترین مسائل، شهامت در اندیشیدن و تفکر است که به نظر بنده شهید مطهری در این عرصه، قهرمان است. ویژگی دوم قدرت نقد و تشخیص سره از ناسره است. نقد به معنای واقعی کلمه یک پدیده مقدس است و هدفی بسیار نیکو دارد و در واقع برای شفاف‌کردن حقیقت است نه اینکه حقیقت را به واسطه آن پنهان کنیم یا بر یک تفکر خدشه وارد کنیم؛ پس دومین شاخص عقلانیت قدرت تشخیص سره از ناسره است.
ویژگی دیگر، نظام‌سازی از تکه‌پاره‌های قواعد عقلانی است؛ ما فلسفه‌دان و فلسفه‌خوان زیاد داریم که حقایق منفرد و پراکنده را بیان می‌کنند و می‌دانند و به آن معرفت دارند ولی کسی که بتواند از مجموع آن نظام‌سازی کند منحصر به فرد است. شاخصه دیگر هم داشتن اطلاعات کافی در ابعاد مختلف علوم اسلامی و انسانی زمان است که او قهرمان در این عرصه است.
وی خاطره‌ای از شهید باهنر درباره شهید مطهری ذکر کرد و ادامه داد: مباحث مارکسیستی در دوره شهید مطهری رواج زیادی داشت و جوانان هم گرایش زیادی به آن داشتند. یک کتابی را شهید به آقای باهنر می‌دهند تا مارکسیست را نقد کنند و خود ایشان هم نقد می‌کنند؛ وقتی جلسه می‌گذارند که تبادل نظر کنند؛ آقای باهنر گفته است وقتی جلسه تشکیل شد ایشان کاملا کتاب را خوانده و نقد بر آن نوشته بود و حاشیه بر آن زده بود ولی بنده فرصت نکردم کتاب را باز کنم.
ظهیری تصریح کرد: قطعا شهید مطهری هم گرفتاری‌هایی که داشتند کمتر از شهید باهنر نبود و ایشان در انقلاب به لحاظ عملی دچار سختی و زحمت شد ولی دست از وظیفه علمی خودش نکشید و آخرین رهیافت‌های اندیشه‌ای را رها نمی‌کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قدرت پردازش عملی را از مهمترین شاخصه‌های ایشان در ساحت عقلی برشمرد و گفت: اطلاعات ممکن است در کسی زیاد باشد ولی نتواند از آن برای نظام‌سازی بهره ببرد لذا ویژگی پردازش هم در ایشان متبلور بود.
عقل و قلب دو ودیعه الهی
وی با اشاره به ساحت قلبی اضافه کرد: انسان‌ها فکر می‌کنند ساحت عقل و قلب با هم تعارض دارند در صورتی که این دو ودیعه و موهبت الهی، به مثابه دو بال برای انسان هستند که به او توان پرواز می‌دهند بنابراین به همان مقدار که باید به عنصر عقلانیت توجه کرد باید به عنصر معنویت هم توجه کرد و اگر نسبت به هرکدام بی‌توجه باشیم رسیدن به صراط مستقیم و کوتاه‌ترین راه شامل حل ما نخواهد شد لذا با دقت و توجه بیشتری باید به عنصر قلبی و معنوی توجه داشته باشیم.
ظهیری افزود: پاکیزگی باطنی و پرهیز از گناه که مایه فهم درست حقایق است از جمله مهمترین شاخصه‌های قلبی است که در روایات داریم گناه سبب می‌شود تا باب معرفت بر روی انسان بسته شود. میرزای شیرازی شاگردی داشتند که در کلاس درس اشکال می‌گرفت و ایشان جواب نمی‌دادند و بعد از اینکه چند جلسه گذشت به شاگردش گفت شما به بیت من بیاید تا عرض کنم و وقتی او به بیت میرزا رفت به شاگردش گفت تو چند سال قبل گناهی مرتکب شدی که خدا باب این معرفت را به روی تو بسته است.
تاثیر منفی گناه بر معرفت
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه روایات زیادی داریم که عوامل غیرمعرفتی بر مرفت انسان اثر دارند، تصریح کرد: گناه یک عامل غیرمعرفتی است که بر معرفت انسان اثر دارد؛ در روایت بیان شده است اگر کسی ۴۰ روز خودش را برای خدا خالص کند چشمه‌های حکمت بر عقل و زبان او جاری می‌شود بنابراین پلیدی و ناپاکی هم سبب می‌شود تا معرفت و حقیقت بر روی انسان بسته شود.
دو رویکرد در روضه‌خوانی شهید مطهری
ظهیری شاخص دیگر قلبی را شهامت غرق‌شدن در دریای عواطف انسانی برشمرد و اظهار کرد: شهید مطهری در عین اینکه عقلانیت را حفظ می‌کرد به احساس و عواطف هم به همان میزان اهمیت می‌داد وشاخصه دیگر هم اخلاص است. در مورد عواطف ما عالی‌ترین عواطف را در عشق به امام حسین(ع) و شهدای کربلا می‌بینیم؛ ایشان تنها روضه‌خوانی بود که دو روضه جداگانه داشت؛ یکی به سبک همین منابر و مربوط به مجالس و دیگری مربوط به جریانات انحرافی بود که در طول تاریخ به نام روضه بر امام حسین(ع) ایجاد شده بود.
وی با اشاره به ساحت عمل اجتماعی شهید مطهری بیان کرد: حساسیت نسبت به تحولات اجتماعی، آرمان‌گرایی جمعی به عنوان مکمل آرمان‌گرایی فردی، تلاش و مجاهدت عملی برای تحقق آرمان اجتماعی و نقد حاکمیت سیاسی و ایستادگی در برابر ظلم و استکبار از مهمترین مولفه‌های بعد عملی است.
خاطره مقام معظم رهبری از شب‌زنده‌داری استاد مطهری
وی اضافه کرد: من نمی‌توانم ممتازین انقلاب و شهدا را با هم مقایسه کم ولی واقعا چند نفر داریم که هم در ساحت معنویت، هم ساحت عقلانیت و هم در ساحت عمل اجتماعی در اوج باشند؟ مقام معظم رهبری نقل فرموده است که وقتی استاد مطهری به مشهد و منزل ما می‌آمدند بین اتاق محل استراحت ایشان و ما یک دری وجود داشت و بنده متوجه بیدار شدن ایشان برای نماز شب می‌شدم و چه گریه‌ها و توسلاتی در دل شب داشتند و از جوانی هم مبادرت به این کار داشته است.
اخلاص شهید مطهری
وی افزود: به نظر بنده امام(ره) همه آثار شهید مطهری را نخوانده است ولی می‌فرماید آثار او بدون استثنا، خوب است و اگر چنین تعبیری به کار بردند به خاطر آشنایی امام با مبانی شهید مطهری است و از بذر وجودی او مطمئن است؛ یعنی کار امام کاملا استدلالی است. شهید مطهری با اخلاص زیادی که داشت برای او فرق نمی‌کرد داستان راستان بنویسد یا شرح منطومه در صورتی که بسیاری از کسانی هستند که کسری از دانش و معنویت استاد را ندارند ولی اگر کاری برای بچه‌ها به آنها پیشنهاد شود کسر شانشان می‌شود.
ظهیری اظهار کرد: ایشان حوزه را که محل آرامش و احترام او بود و استادان وی در آنجا بودند و می‌توانست به مرجعیت برسد رها کرد و به دانشگاه رفتند تا بتوانند اثرگذارتر باشند و در حسینیه ارشاد چه خدماتی به انقلاب کردند. حتی شهادت استاد مطهری نشان می‌دهد که با اندیشه او مشکل داشتند و همه جهل در برابر عقلانیت در این حرکت کور منافقین نمودار شد. اینکه تیر به سر او خورد نشانه زدن فکر و اندیشه استاد مطهری است.
منبع:
خبرگزاری ایکنا
پژوهشکده اسلام تمدنی, مرتضی مطهری, خبرگزاری ایکنا
|
|