به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شریف لکزایی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به مناسبت ماه محرم در سلسله مباحثی با عنوان «سفر شهادت» که به همت ایکنا و به صورت ویدیویی تولید شده است به بیان نکاتی درباره دیدگاه امام موسی صدر درباره عاشورا و نهضت امام حسین(ع) پرداخته است؛
در ادامه آنچه در نوبت‌های پیشین مطرح شد شاید این سؤال هم مطرح شود که ما چه انتظاراتی از اجتماعاتی که برای واقعه عاشورا برگزار می‌کنیم داریم؟ این انتظارات ما چه مقدار تحقق پیدا کرده و چه مقدار واقع‌بینانه و چه مقدار غیر واقع است؟ امام موسی صدر در بخشی از فرمایشات خود درباره ستم صحبت می‌کنند. قبلا هم بیان کردم یکی از مباحث بسیار مهم واقعه عاشورا این است که نه به دیگران ستم کنیم و نه ذیل ستم قرار بگیریم و آن را بپذیریم.
اما سؤالی که وجود دارد این است که منظور از ستم در فرمایشات امام موسی صدر چیست؟ مباحث مهمی در این زمینه در فرمایشات ایشان وجود دارد. ستم به تعبیر امام موسی صدر، سکوت در برابر حق و پایمال شدن حق خود انسان و دیگران است. البته این ستم از نظر ایشان انواع مختلفی دارد و در یکی از گفتارهای خود به تفصیل آن را بیان می‌کنند. ممکن است این ستم، شخصی باشد و در نسبت بنده با شخصی دیگر اتفاق بیفتد یا ستم سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی فکری باشد که در اینجا بحث استعمار فکری و فرهنگی و مسائلی نظیر استثمار سیاسی و اقتصادی را مطرح می‌کنند.
به تعبیر ایشان معنای حرکت امام حسین(ع) این است که هرکسی حقوق انسان را پایمال کند ستمگر است. ایشان باب وسیعی را در این زمینه و تأمل در مورد ستم باز می‌کنند. ممکن است من در ارتباط و تعامل با همسایه یا همکارم اقدامی انجام دهم که ستم تلقی شود. این سخن امام موسی صدر نکته بسیار قابل تأملی است که هرکسی حقوق انسان را پایمال کند را می‌توانیم ستمگر بدانیم و باید دست از این رفتار خود بردارد.
همچنین وی در جای دیگری می‌فرمایند هرکسی که فرصت زندگی را از انسان بگیرد ستمگر است بنابراین باب بسیار وسیعی درباره معنای حرکت امام حسین(ع) باز می‌شود. هدف حرکت امام حسین(ع) این بود که جلوی یک ستم سیاسی را بگیرد و حکمرانی نامطلوب را نفی کند. همچنین بخشی از آن مقابله با ستم فکری بود چون نظام سیاسی موجود به لحاظ فکری و اعتقادی در حال تأثیرگذاری بر جامعه بود و می‌خواست محیطی را شکل دهد که فرصت زندگی مطلوب از انسان سلب شود؛ فرصتی که پیامبر گرامی اسلام(ص) تلاش می‌کرد در اختیار انسان قرار داده شود.
به تعبیر امام موسی صدر، پیامبران و انبیای الهی و امامان در درجه اول به دنبال این هستند که این انسان آزاد شود و با اراده خود تصمیم بگیرد و انتخاب کند به کدام راه برود. این ارزشمندی انتخاب در تفسیر معنای حرکت امام حسین(ع) هم خودش را نشان می‌دهد و به ما تأکید می‌کند که حقوق انسان‌ها را پاس داشته و فرصت زندگی را از هیچ انسانی سلب نکنیم.