در سمینار پروژه«ساختار مسایل فقه هنر» بیان شد؛
مسائل حکم حکومتی در باب فقه هنر و موسیقی
در این تحقیق برای اولین بار موضوعات مسائل حکم حکومتی در باب فقه هنر، و به طور خاص در موسیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ،به همت گروه فقه و حقوق پژوهشکده فقه و حقوق سمینار پروژه «ساختار مسائل فقه هنر» روز سه شنبه 31 تیر ماه 1400 در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. در این سمینار مجری تحقیق ناظرین تحقیق، اعضای هیئت علمی پژوهشکده فقه و حقوق، نماینده محترم حوزه ریاست و نماینده محترم معاونت پژوهش شرکت کردند.
در ابتدا، مجری پروژه حجت الإسلام والمسلمین محمدعلی حیدری به ارائه بحث پرداخت و اظهار کرد: در این پژوهش تمامی عناوین فقهی مرتبط با هر رشته هنری، با تفکیک رشته های هنری، بیان می شود و نشان داده می شود که کدام ابواب فقهی در هر رشته هنری ورود دارند. این کار، با احصاء تمامی ابواب فقهی- و نه مسائل فقهی- از کتاب طهارت تا کتاب دیات فقه امامیه، صورت گرفته است، و یکی از نوآوری های این پژوهش است. مباحث «فقه هنر» حوزه‌ی معرفتی فقهی بسیار گسترده و پراهمیتی دارند و در این پژوهش، قصد بر آن بوده که این مباحث از حالت پراکندگی در مباحث مختلف فقهی خارج شده و با توسعه‌دادن و هندسه بخشیدن به آنها، به سمت ساختاربندی حرکت و در نهایت کتابی مستقل برای «فقه هنر» در علم فقه، تدوین شود.
عضو هیئت علمی مجتمع حوزوی صدر در تقسیم بندی مختلف در این بحث پرداخت و خاطرنشان کرد: در عرصه وسیع فقه و هنر و با توجه به انواع نگاه به این ارتباط، تقسیم های مختلفی را می توان رقم زد. با یک نگاه، می توان فعالیت های هنری را با عناوین فقهی که شامل آنها می شود تقسیم کرد. مثلا عناوین فقهی کذب، بهتان، اعانه بر اثم، تجسس و ... به عنوان سرفصل انتخاب شوند و هر فعالیت هنری، از حیثی که مشمول آن عنوان است ذیل سرفصل فقهی، مورد بررسی قرار گیرد. هم چنین می توان رشته های هنری را به عنوان سرفصل انتخاب کرد و همه عناوین فقهی مرتبط با آن رشته هنری را در ذیل آن به بحث و بررسی گذارد. هر کدام از این تبویب ها امتیازاتی دارند. امتیاز تبویب دوم، که گرد آوری همه عناوین فقهیِ مرتبط با رشته هنری و فعالیت های حوزه آن رشته خواهد بود، به ایجاد فهم نظام مند فقهی درباره هر رشته هنری کمک می کند. این نوع از تبویب، از بخشی نگری فقهی به موضوعات و رشته های هنری جلوگیری می کند. به همین دلیل، این نوع از تبویب در این پژوهش مورد انتخاب بوده است.
مسئول انجمن دین، فرهنگ، هنر و ارتباطات در تبیین محتوای پژوهش افزود: عناوین رشته های هنری، ممکن است خود، موضوع حکم شرعی باشند مانند موسیقی آوازی، در صورت تساوی با عنوان غناء، و ممکن است نه به عنوان خود، بلکه به عناوین دیگر موضوع حکم شرعی قرار گیرند. مثل آنکه موسیقی آوازی، مصداق موضوع اعانه ی بر اثم، تشبه به کفار، غیبت، بهتان، تمسخر، کذب بر خدا و رسول، اضلال و ... . در این پژوهش هر دو نوع موضوعات مورد توجه و با احصاء کامل، به تبویب در آمده اند. در این پژوهش با نگاه مساله مند به فقه هنر، به تقسیم احکام فقهی به فتوایی و حکومتی توجه شده، و برای اولین بار موضوعات مسائل حکم حکومتی در باب فقه هنر، و به طور خاص در موسیقی، احصاء شده و مصادیقی که می توانند حکم حکومتی را متوجه پدیده ها و فعالیت های هنری کنند مورد احصاء واقع شده اند. تا کنون عمده عناوین رشته هنری موسیقی در این پژوهش به سرانجام رسیده است و بقیه رشته های هنری در دست تحقیق است.
در ادامه ناظرین جلسه و حضار نکات خود را نسبت به تحقیق و مطالب ارائه شده، بیان کردند و در پایان حجت الإسلام حیدری به اشکالات پاسخ داد و مطالب خود را جمع‌بندی نمود.
کلید واژه: سمینار پروژه، مسائل فقه هنر، رشته هنری، موسیقی، حکم حکومتی، پژوهشکده فقه و حقوق
منبع:
اخبار پژوهشکده فقه وحقوق
اخبار پژوهشکده فقه و حقوق, سمینار علمی- پژوهشکده فقه و حقوق
|