پنجشنبه 9 فروردين 1403   19:41:11

(مهار تورم، رشد تولید)

print

به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛

نشست علمی «اندیشه های قرآنی شهید مطهری(ره)» برگزار شد

  • خلاصه : نشست علمی «اندیشه های قرآنی شهید مطهری(ره)» به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری(ره) برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی دفتر تبلیغات اسلامی (تبلیغ نیوز)، نشست علمی «اندیشه های قرآنی شهید مطهری(ره)» به همت پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن و مرکز همکاری های علمی و بین الملل پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و بنیاد علمی و فرهنگی استاد شهید مرتضی مطهری(ره) در مرکز همایش های غدیر برگزار شد.
در این نشست، حجت الاسلام والمسلمین محمدهادی یعقوب نژاد «معاون سابق پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» به ارائه بحث با موضوع «گزارش تحلیلی از مطالعات قرآنی در آثار شهید مطهری» پرداخت و با بیان این که توجه شهید مطهری به مباحث قرآنی بسیار قابل دقت و بررسی است، اظهار داشت: در سه فراز می توانیم به مطالعات قرآنی و دیدگاه های قرآنی شهید مطهری مراجعه کنیم: فراز اول، مطالعات و اندیشه های علامه مطهری به صورت مستقیم درباره قرآن است؛ مشخصاً درباره مباحث مستقیم متن قرآن، اثر هشت جلدی «آشنایی با قرآن» این عالم قابل توجه است.
وی گفت: فراز دوم، «موضوعات و عناوین قرآنی» بوده که علامه مطهری به آنها پرداخته است؛ بسیاری از آثاری که از ایشان منتشر شده، موضوعات قرآنی است و در موضوعات قرآنی از آیات قرآن و احادیث بهره می جسته است. بنیان یک سری مباحث با موضوعاتی از جمله توحید، امامت و رهبری، جهاد، دلایل تربیت در قرآن، حق و باطل، عدل الهی، فطرت، گفتارهای معنوی، معاد، نبوت، امدادهای غیبی، و حجاب در آثار شهید مطهری به صورت خاص پرداخته شده است و این موضوعات را بر اساس مبانی، مطالعات، دیدگاه ها و ارزش های قرآنی مستقر می کند که این مجموعه آثار در قالب 13 جلد منتشر شده است.
معاون سابق پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: فراز سوم از مطالعات قرآنی شهید مطهری، «توجه به مفادها و معانی آیات قرآن در استنادات علمی و بحث های مختلف عقلانی، فلسفی، اجتماعی و...» است؛ شهید مطهری در تمام آثار خود به آیات قرآن استناد و استدلال می کرده است که باید بیشتر مورد توجه اندیشمندان و پژوهشگران قرار گیرد.
وی با اشاره روان بودن سخنان شهید مطهری افزود: ما نسبت به شهید مطهری بسیار کم توجهی کرده ایم؛ امام خمینی (ره) در خصوص آثار شهید مطهری می فرمایند "آثار ایشان بی استثنا، خوب و انسان ساز است". همه افراد باید آثار شهید مطهری را بخوانند. امتیاز این عالم آن است که مانند پیامبران، روشنگونه و ساده گویی و همه فهم سخن می گفته و سخت ترین مسائل فلسفی، علمی و دینی را در روان ترین و شیوا ترین سخن، گفته یا نوشته است.  
حجت الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی مقدم «رییس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» نیز در این نشست در خصوص «نگاهی به مرجعیت علمی قرآن کریم در اندیشه های شهید مطهری» تبیین کرد: آن حقی که شهید مطهری بر گردن ما دارند، نتوانستیم ادا کنیم.
وی گفت: اندیشه های شهید مطهری درباره مرجعیت علمی قرآن به معنای اثرگذاری قرآن بر علوم، در دو عرصه قابل توجه است، یکی در عرصه پیش فرض ها و مبانی که برای ورود به این موضوع اهمیت دارد و دیگری در عرصه روش شناسی اثرگذاری قرآن کریم مورد توجه است.
رییس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به سخنی از شهید مطهری در خصوص اصالت قرآن تصریح کرد: در بحث پیش فرض ها، بحث های مبانی قرآنی بسیار زیادند اما به طور خاص در فرمایشات ایشان اصالت قرآن مطرح شده که شهید مطهری می فرماید "برای قرآن سه اصالت انتساب، اصالت مطالب و اصالت الهی بودن قرآن کریم وجود دارد که از سوی مستشرقان مورد شبهه قرار گرفته است".
وی افزود: شهید مطهری در بحث امکان فهم و تأثیر قرآن در برابر دو دیدگاه افراط و تفریط، یک دیدگاه اعتدالی را برای ما بیان می کنند و می فرماید کسانی هستند که در برابر قرآن کریم افکار خشکی دارند و دسته دیگر، افرادی اند که برداشت های انحراف گونه ای دارند که به قرآن نسبت می دهند و ما باید منصفانه در قرآن وارد شویم و آنچه را قرآن بیان فرموده، پیگیری کنیم.
حجت الاسلام والمسلمین یوسفی مقدم در خصوص جامعیت قرآن در اندیشه های شهید مطهری گفت: کسی که به جامعیت قرآن اعتقاد نداشته باشد، به نوعی جاودانگی قرآن را مورد سؤال قرار داده که شهید مطهری بیاناتی در این خصوص دارد که "بهترین دلیل برای وحیانیت قرآن، همین جامعیت آن است".
وی، فرازمانی بودن را از دیگر مباحث با اهمیت در دیدگاه شهید مطهری عنوان کرد و گفت: عمیق بودن قرآن کریم مربوط به جنبه فکری و علمی قرآن است که از آن به اعجاز معنوی یا فکری و علمی یاد می شود و از این حیث هم فرازمانی است.
رییس پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این که به هم پیوستگی ساختاری آیات قرآن مورد تأکید شهید مطهری بود، تصریح کرد: این عالم می فرمود "معارف قرآن با هم نظام مند است و کسی که می خواهد قرآن را تفسیر کند، باید به بُعد نظام مندی قرآن دقت کند، وگرنه به مفاهیم عمیق قرآن دست نخواهد یافت".
وی با بیان این که مبنای دیگر شهید مطهری این بود که قرآن تنها منبع معیار است، افزود: برای فهم دین منابع گوناگونی دارد اما ایشان می فرماید "تنها منبعی که هم خودش منبع است و هم منبع معیار است، قرآن می باشد و استفاده از هر منبع موقوف به شناخت از قرآن است".
حجت الاسلام والمسلمین یوسفی مقدم اظهار داشت: شهید مطهری می فرمود "علوم از قرآن سرچشمه گرفته و همانطور که نقطه آغاز قرآن است، باید نقطه آغاز بماند". اگر وارد علوم دیگر شدیم، بدون قرآن آن کار ما ابطر خواهد بود. اگر اسلامی سازی علوم با منبعیت قرآن انجام نشود، آن کار، اسلامی سازی نخواهد بود، چرا که با توجه به فرمایش شهید مطهری، آغاز علوم، قرآن است و امروز هم باید با قرآن آغاز کنیم.
همچنین، سید مصطفی احمدزاده «مدیر گروه پژوهشی قرآن و مطالعات اجتماعی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی» در خصوص «اندیشه های قرآنی – اجتماعی شهید مطهری» عنوان کرد: اولین نکته ای که در اندیشه های قرآنی شهید مطهری بسیار برجسته است، نگاه جامع، چند وجهی و سیستمی ایشان است و بحث های فقهی سیاسی، تربیتی، اجتماعی و... در هم تنیده است که این را از قرآن برگرفته اند.
وی گفت: شهید مطهری در مورد فلسفه انفاق می فرمایند که برخی معتقدند فلسفه انفاق پر شدن خلأهای اجتماعی است و باید سازمان هایی تشکیل شود اما استاد مطهری این مسأله را نقد می کند که این نگاه یک سویه به قرآن است و قرآن وقتی انفاق را مطرح می کند، نگاه چند سویه دارد و افزون بر پر شدن خلأهای اجتماعی، بحث فلسفه سازندگی و خودسازی نیز مطرح است و این که فردی بخشی از مالش را از خود جدا کند، در حقیقت محبت را در جامعه نهادینه کرده و توجه به دیگران را با توسعه محبت در جامعه با نقش انفاق مطرح می کند.
مدیر گروه پژوهشی قرآن و مطالعات اجتماعی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، از دیگر ویژگی های استاد مطهری را تسلط ایشان بر نظریه ها و دیدگاه های مکاتب جامعه شناختی دانست و تصریح کرد: مفسران این عرصه به نگاه جامعه و دیدگاه های فلسفی و تربیتی کمتر تسلط دارند و وقتی که آثار شهید مطهری را مورد بررسی قرار می دهیم، از مکاتب و دانشمندان مختلف سخن به میان می آورد و کتاب ها و آرا و نظریات آنها را معرفی می کند و این نشان از عمق زیاد نظریات شهید مطهری است و نظریاتشان سطحی نیست.  
وی افزود: ایشان دیدگاه های غیر اسلامی را رد می کند و مثلا در خصوص فلسفه مجازات زنا، ازدواج نظریات خودشان را دارند.
احمدزاده اظهار داشت: شهید مطهری در پاسخ به سؤالی مبنی بر این که وظیفه ما در قبال فردی که علیه فرد یا مؤسسه دیگری سخن می گوید، چیست، می فرماید "در وضعیت فعلی تا زمانی که یقین برای ما حاصل نشده، باید بگوییم دروغ است".  
حجت الاسلام والمسلمین سیدحامد علیزاده موسوی «عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» در ادامه به سخنرانی با موضوع «نقد روش شناسی مطالعات قرآنی خاورشناسان در آثار و آراء شهید مطهری» پرداخت و عنوان کرد: نگاه دقیق ایشان در مطالعات خاورشناسی بنده را شگفت زده کرد. وقتی که به آثار علامه شهید مطهری نگاه می کنیم، 40 سال پیش نسبت به مطالعات در خصوص غرب، آینده پژوهی کردند.
وی آینده پژوهی را از دیگر ویژگی های شهید مطهری دانست و گفت: شهید مطهری تأکید بر بحث زبان آموزی داشتند و توصیه می کند که حوزه باید زبان های خارجی را حتماً فراگرفته و ساز و کاری برای زبان خارجه در حوزه دیده شود، چرا که تا زبان آموزی نشود، نمی توان دیدگاه های غربی ها را نقد کرد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: روش شهید مطهری در نقد مطالعات خاورشناسان در خصوص قرآن، بافت گرایانه بود و در عین بافت گرایانه، نگاهشان تطبیقی بود و نگاهشان را به زمان نزول قرآن می بردند و چیزی که غرب به آن روش می خواست قرآن را نقد کند؛ ما هنوز به گفتمان غرب وارد نشده ایم که بتوانیم مطالعات غربی ها در خصوص قرآن را نقد کنیم.
وی افزود: یکی از موضوعات مورد توجه شهید مطهری، اصالت قرآن بود و روی آن تأکید داشت؛ اگر دقت کنیم که در زمان حیات شهید مطهری در غرب چه دیدگاه هایی رواج داشته، متوجه خواهیم شد که ایشان با همان روش آنها را نقد می کند.
حجت الاسلام والمسلمین عیسی عیسی زاده «رییس میز قرآن دفتر تبلیغات اسلامی» در پایان به ارائه بحثی با موضوع «عوامل مهجوریت قرآن در نگاه شهید مطهری» پرداخت و اظهار داشت: قرآن رکن فرمایشات شهید مطهری در زمینه های مختلف بوده است؛ شهید مطهری گله ای را مطرح کردند که "امروز از این نسل گله داریم که چرا با قرآن آشنا نیست و چرا در مدرسه ها قرآن یاد نمی گیرند و در دانشگاه از خواندن قرآن عاجز هستند اما ما باید از خودمان بپرسیم که ما در راستای قرآن چکار کرده ایم ....".
وی گفت: باید گفت که به خاطر همین دغدغه های شهید مطهری و امثال ایشان و فرهنگی که مجاهدت ایشان در تبیین جایگاه و عظمت قرآن به یادگار گذاشت و تأکیداتی که داشت، شاهدیم که الحمدلله پس از این سال ها در حوزه فهم قرآن در رفع مهجوریت قرآن در حوزه های مختلف تلاوت، تفسیر، تدبر و محفل های قرآنی تحول شگرفی رخ داده است.
مدیر گروه پژوهشی فرهنگ‌نامه‌های قرآنی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: به عنوان مثال، به نظر برخی از دانشمندان، پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی بزرگترین پژوهشکده قرآنی برای عرصه های مختلف دنیا است و به دنبال ترجمه این زیرساخت های قرآنی می رود و شاگردان این شهید و دیگر اندیشمندان تولیداتی را در راستای رفع مهجوریت قرآن به وجود آورده اند.
وی افزود: امروز این پژوهشکده و دیگر پژوهشکده های مربوطه به برکات همین فرمایشات علامه مطهری، امام راحل و رهبر معظم انقلاب که عنایتات ویژه های داشته اند، این برکات پس از سال ها به وجود آمده است.
حجت الاسلام والمسلمین عیسی زاده ابراز کرد: سؤالی مطرح می شود که آیا قرآن کماکان مهجور است؟ طبق بررسی های میدانی صورت گرفته، آنگونه که حق قرآن است، به خصوص در انقلاب و کشور ما که انقلاب بر اساس پیام های قرآن به وجود آمده تا جامعه الگوی قرآنی را به جهان تحویل دهیم، آیا توانستیم حق آن را ادا کنیم یا نه؟ اما باید بیش از پیش تلاش شود تا مفاهیم قرآنی را در زمینه های مختلف در جامعه ترویج و گسترش دهیم.
وی خاطرنشان کرد: شهید مطهری در راستای رفع مهجوریت قرآن فرمودند: رفع مهجوریت در مربیان جامعه، اعم از مدارس حوزه ها و دانشگاه و محافل عمومی تا زمانی که افراد تأثیرگذار به جایگاه واقعی قرآن پی نبرند و عملاً آن را مورد توجه قرار ندهند، نمی توان توقع داشت که قرآن در دیگر اقشار جامعه محقق شود
 
امتیاز دهی
 
 

آرشیو
ravabet.omomi@dte.ir
۰۲۵-۳۱۱۵۲۷۲۷ (مدیریت پرتال)
۰۲۵-۳۱۱۵۰۰۰۰ (تماس با ما)
025-31155614
ایران قم میدان شهداء
بيشتر
خانه | بازگشت |
Guest (PortalGuest)

پورتال اطلاع رسانی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
مجری سایت : شرکت سیگما