به گزارش روابط عمومی دفترتبلیغات اسلامی، دومین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی 15 تا 29 مردادماه با حضور بیش از 300 نخبه علوم انسانی در مقطع کارشناسی در سراسر کشور با حضور اساتید برجسته حوزه و دانشگاه به همت دفترتبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در دهکده وسف در حال برگزاری است، در این دوره هر روز یک استاد به ایراد سخنرانی می پردازد.
دریازدهمین روز این دوره حجت الاسلام والمسلمین دکتر حمید پارسانیا «عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی» و«عضو هیات امنای دفترتبلیغات اسلامی» با موضوع «چیستی علوم انسانی اسلامی » به سخنرانی پرداخت.
استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه رویکردهای پست مدرن می گوید که علم به سبب ذاتش دینی است یا غیر دینی، اظهار کرد: ما معتقدیم که علم بر حسب ذاتش فقط علم است و دینی و غیر دینی ندارد، البته برخی ها می گویند که دین یک بحث وجودی است و ایمان گراها نیز می گویند که دین یک امر ایمانی است و بحث مفهومی ندارد.
وی با بیان اینکه دین عبارت است از مراد تشریعی خداوند که در برابر مراد تکوینی خداوند قرار دارد، تصریح کرد: جهان مراد تکوینی خداوند است که با اراده خدا خلق شده است و برخی ها از دین به عنوان مجموعه ای از عقاید و رفتار یاد می کنند.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با بیان اینکه اراده تکوینی اراده ای است که تخلف برنمی دارد، افزود: دین شیوه و مسیری است که انسان طی می کند و دین تکوینی مسیری است که موجودات با اراده تکوینی خداوند آن را طی می کنند و دین تشریعی نیز مربوط به اختیار انسان است.
وی با بیان اینکه عرصه دین عرصه ایمان و عقاید است، افزود: همه سطوح دین در یک عرض نیست و ابعاد مختلفی دارد، خاطرنشان کرد: ما باید ابتدا با معانی علم آشنا شویم که در این راستا علم چیزی است که بوسیله آن امور شناخته خواهد شد، ما دین را با علم می شناسیم، طبیعت و خدا را با علم می شناسیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه اگر ما از علم دینی سخن می گوییم از چند نظر می توان آن را مورد بررسی قرار داد، تصریح کرد: یکی از ابعاد آن این است که اگر موضوع آن علم دینی است می گوییم آن علم دینی است و اگر موضوع آن دینی نباشد آن علم غیر دینی خواهد بود.
وی با بیان این اینکه یکی دیگر از ابعاد تشخص دینی یا غیر دینی بودن علم، متافیزیک است، افزود: از منظر روش و تجویز دیگر ملاک هایی است که می توان از طریق آن دینی یا غیر دینی بودن علم را تشخیص داد.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با بیان اینکه طبق اعتقاد پوزیتیویسم ابزار معرفتی دین را محدود کردند و معتقد بودند ما می خواهیم جهان را روشن کنیم و در قرن 19 میلادی روشنگری با پوزیتیویست ها همگام شدند، خاطرنشان کرد: طبق این اعتقاد علم و دانش و معرفت آزمون پذیر است و متافیزیک جز مهمل گویی نیست.
وی با بیان اینکه علم در جهان اسلام تقویت کننده ارزش ها است، خاطرنشان کرد: امروز بحث های پست مدرنیسم در جهان غرب با جدیت پیگیری می شود و در جهان اسلام نیز این موضوع نفوذ کرده است ولی ما متاسفانه روی مبانی اصیل خودمان بحث نمی کنیم و آنها را تبیین نمی کنیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه این بحث ها در محیط های آکادمیک ما تعطیل است، افزود: مفهوم مدرن علم آنچنان سیطره پیدا کرده که ارتباط تاریخی ما را با گذشته قطع کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با بیان اینکه شناخت بر اساس موضوع یکی دیگر از معیارهایی است که برای وصف علم به دینی بودن و غیر دینی بودن استفاده می شود، اظهار کرد: امروز برخی ها علوم حوزوی را چون موضوعات آن اسلامی هست را دینی می گویند.
وی گفت: اگر ما به ماتریالیستی اعتقاد داشته باشیم، هیچ علمی را دینی نخواهیم دانست ولی اگر فلسفه و متافیزیک ما توحیدی بود نتیجه آن این بود که در همه مسائل تکوینی تنها در متافیزیک نیست که علم دینی می شود بلکه در علوم تجربی و ریاضی نیز علوم دینی خواهد شد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در این بین یک مشکل پیش می آید که آیا علومی که موضوع آن با اراده انسان گره خورده است را می توانیم علم دینی بنامیم، بیان کرد: طبق این تعریف علوم انسانی در مقابل علوم نظری قرار خواهد گرفت و حوزه وسیعی از انسانیت از قلمرو علم و دانش خارج خواهد شد.
وی با بیان اینکه روش، سومین معیار برای دینی بودن یا غیر دینی بودن علوم است، خاطرنشان کرد: علم از نظر روش می تواند دینی باشد یا غیر دینی یعنی اگر شما در روش شناخت از وحی و نقل استفاده کردید یا فقط وحی را ابزاری برای شناخت ذکر کردید در دینی و اسلامی بودن علوم تاثیر خواهد گذاشت.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا گفت: علمی که فقط با حس باشد از نظر منطق با چالش هایی همراه خواهد بود و از نظر روش نیز دانش هایی که از وحی و نقل انتقاد می کنند رنگ و بوی دینی خواهند داشت.
وی در بخش دیگری ازسخنان خود با بیان اینکه مشکل ما این است که علم مدرن را بدون شناسنامه اش فراگرفتیم و اگر می خواهیم علم دینی داشته باشیم باید علم موجود در غرب را به خوبی بشناسیم و تجربه آن ها به عنوان تجربه بشری برای ما مفید خواهد بود.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: کسانی که قائل به علم دینی هستند چرانسبت به سایر علوم اشراف ندارند و مبانی نظری آن ها را به خوبی درک نکردند، برخی ها فکر می کنند دانشگاه دینی دانشگاهی است که هنجارهای موجود در آن دینی باشد.
وی گفت: بزرگترین مشکل ما در این مسیر این است که اخلاق را دینی می کنیم ولی به علم کاری نداریم و این در حالی است که دینی شدن دانشگاه مبتنی بر دینی شدن علوم خواهد بود.
حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا با بیان اینکه جهان مدرن نمی تواند تعریف قرآنی علم را بپذیرد، تصریح کرد: اگر جهان مدرن این تعریف را بپذیرد، نمی تواند مدرن باشد و همانطور که اگر جهان اسلام مرجعیت علمی خود را از غرب بگیرد سکولار خواهد شد و چیزی از جهان اسلام باقی نخواهد ماند.
انتهای پیام