مطالعه دقیق تاریخ اسلام در ابعاد گوناگون، به‌ویژه فرهنگ و تمدن اسلامی، ما را به شناخت بیشتر و معرفی بهتر دین اسلام و پیشوایان آن کمک می‌کند. با توجه به این امر، گروه فرهنگ و تمدن اسلامی اهداف و وظایف زیر را دنبال می‌کند:
الف) اهداف
1. شناسایی ابعاد گوناگون فرهنگ و تمدن اسلامی؛
2. تبیین جایگاه، سهم و نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در تمدن جهانی و تولید علم؛
3. تبیین علل پیشرفت تمدن اسلامی و عوامل انحطاط آن؛
4. معرفی تحولات سیاسی و اجتماعی جهان اسلامی به منظور بستر سازی برای دیگر مطالعات و پژوهش‌ها.
ب) وظایف
1. مطالعه و تحقیق در تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان اسلام در ادوار مختلف؛
2. بازنگری و اصلاح دیدگاه‌ها و نظرات مطرح شده درباره فرهنگ و تمدن اسلامی، به ویژه آرای مستشرقان؛
3. تبیین روش‌های علمی مطالعه در تاریخ و تمدن اسلامی با ارائه نشریاتی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی و علم تاریخ و فلسفه نظری آن؛
4. کشف نکات مبهم در تاریخ و تمدن اسلامی؛
5. پاسخ‌گویی به سؤال‌های مطرح در حوزه‌های مربوطه.
مدیر گروه فرهنگ و تمدن اسلامی
دکتر محمد الله اکبری
دبیر گروه
سید رسول کاظمی نسب
اعضای هیئت علمی گروه
محمد غفوری ، یدالله حاجی زاده
شورای علمی گروه سیره
|
نام و نام خانوادگی
|
سمت
|
ایمیل
|
تلفن
|
|
محمد الله اکبری
|
مدیر گروه
|
|
|
|
مهران اسماعیلی
|
عضور شورای علمی
|
|
|
|
محمد هادی خالقی
|
عضو شواری علمی
|
|
|
|
محمد غفوری
|
هیئت علمی گروه
|
|
|
|
یدالله حاجی زاده
|
هیئت علمی گروه
|
|
|
|
سیدرسول کاظمی نسب
|
دبیر گروه
|
|
|
کارنامه پژوهشی
الفـ آثار منتشر شده
1- تصحیح کتاب اضبط المقال فى شرح اسماء الرجال، حسن حسنزاده آملى (1376)
2- تاریخ تحول دولت و خلافت از برآمدن اسلام تا بر افتادن سفیانیان، رسول جعفریان (1380)
3- درآمدى بر تاریخ نگرى و تاریخ نگارى مسلمانان، ابوالفضل شکورى (1380)
4- راویان مشترک جلد 1 و 2، گروهى از پژوهشگران (1380)
5- پیامبر و یهود حجاز، مصطفى صادقى (1382)
6- تحلیل تاریخى نشانههاى ظهور، مصطفى صادقى (1385)
7- رویدادهاى تاریخ اسلام ج1، گروهى از مترجمان (1385)
8- اوضاع سیاسى - اجتماعى و فرهنگى شیعه در غیبت صغرا، غلامحسن حسینزاده شانهچى (1386)
9- دیوان نقابت، محمدهادى خالقى (1387)
10 - زندقه در سدههاى نخستین اسلامى، حمیدرضا مطهرى (1387)
11 - فرهنگ و تمدن اسلامى در ماوراءالنهر، على غفرانى (1387)
12 - رویدادهاى تاریخ اسلام ج 2، گروهى از مترجمان (1387)
13 - اخبار الملاحم و الفتن، عمار عبودى نصار (1387)
14 - فرهنگ نامه مؤلفان اسلامى گروهى از محققان (1389)
15 - نهاد ولایتعهدى در دوره اموى و عصر اول عباسى عباس احمدوند (1390)
16 - تقابل سنتهاى جاهلى با ارزشهاى دینى در واقعه حرّه سیدعلیرضا واسعى 1391
بـ آثاری که در مراحل پایانی هستند:
1- سیر تطور صحابه نگاری/ محمد رضا هدایت پناه؛
ج - آماده نشر
1. تاریخ و تفکر شیخیه ترجمه سیدخلیل طاووسى
2. رویدادهای تاریخ اسلام ج 3و4 گروهی از مترجمان
3. فرهنگ نامه مؤلفان اسلامى جلد 2 گروهى از محققان
4. ارمنستان در جبهه بیزانسى فتوحات اسلامى بر اساس منابع سریانى ترجمه سیدعلى خیرخواه علوى
5. شیعهشناسى در غرب؛ بررسى انتقادى - تطبیقى پژوهشهاى شرق‌شناسان ترجمه عبدالحسین بینش
6. تاریخنگاری سیدبن‌طاووس و نقش آن بر تاریخ تشیع مصطفی صادقی
دـ تحقیقات در دست انجام
1- تاریخ فرهنگ و تمدن شیعى در مغرب و اندلس، محمدرضا پاک؛
2- امامیه در دوره سلجوقیان، سیدمحمدحسین منظورالاجداد؛
3- تعامل کلام و دانش تاریخ، گفتگو با جمعى از اساتید حوزه و دانشگاه، مصطفی صادقی، مهران اسماعیلى؛
4- امامان شیعه در مطالعات خاورشناسان انگلیسی زبان، عباس احمدوند؛
5- منبع شناسی لهوف، مصطفی صادقی؛
6- آسیب شناسی مناقب اهل بیت علیم السلام، محمد غفوری؛
7- تاریخ نگاری عثمانی و شیعی در سه سده نخست اول هجری با تاکید بر مهم ترین حوادث پس از پیامبر(ص) تا برامدن امویان/ خیرخواه
|
جلسات نقد کتاب و نشت‌های علمی پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت علیهم السلام
|
|
ردیف
|
موضوع جلسه
|
سخنران و طرف گفت و گو
|
نوع جلسه
|
تاریخ
|
|
1
|
شیوه‌های پژوهش در تاریخ و سیره
|
دکتر صادق سجادی
|
نشست علمی
|
1380
|
|
2
|
نقد و بررسی کتاب
«درآمدی بر تاریخ نگری وتاریخ نگاری مسلمانان»
|
نویسنده: حجت الاسلام و ا لمسلمین شکوری
ناقدان: دکتر صفری و حجت‌الاسلام و المسلمین سلطانی
|
نقد کتاب
|
1380
|
|
3
|
روش تحقیق در سیره معصومان علیهم السلام
|
حجت‌الاسلام و المسلمین یوسفی غروی
|
نشست علمی
|
1381
|
|
4
|
روش تحقیق در سیره معصومان علیهم السلام
|
حجت‌الاسلام و المسلمین یوسفی‌غروی
|
نشست علمی
|
1381
|
|
5
|
روش تحقیق در سیره اهل بیت علیهم السلام
|
حجت‌الاسلام و المسلمین صالحی نجف‌آبادی
|
نشست علمی
|
1382
|
|
6
|
روش تحقیق در تاریخ و سیره اهل بیت علیهم السلام با نگرش بر بحارالانوار
|
آیت‌الله محسنی قندهاری
|
نشست علمی
|
1382
|
|
7
|
کاستی‌ها و بایسته‌های پژوهش در تاریخ
|
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی پیشوایی
|
نشست علمی
|
1382
|
|
8
|
تاثیر روش‌های پژوهشی شرق شناسان بر دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محسن الویری
|
نشست علمی
|
1382
|
|
9
|
ضرورت همگرایی تاریخ با علوم اجتماعی و انسانی
|
دکتر حسینعلی نوذری
|
نشست علمی
|
1383
|
|
10
|
نقش جغرافیا در مطالعات تاریخی
|
دکتر منصور بدری‌فر
|
نشست علمی
|
1383
|
|
11
|
اندیشه میشل فوکو در باب تاریخ
|
دکتر داود فیرحی
|
نشست علمی
|
1383
|
|
12
|
اندیشه میشل فوکو در باب تاریخ
|
دکتر داود فیرحی
|
نشست علمی
|
1383
|
|
13
|
اندیشه میشل فوکو در باب تاریخ
|
دکتر داود فیرحی
|
نشست علمی
|
1384
|
|
14
|
تاریخ و جامعه شناسی
|
دکتر محمود تقی‌زاده
|
نشست علمی
|
1384
|
|
15
|
کاربردهای زبان شناسی تاریخی
|
دکتر احمد پاکتچی
|
کارگاه آموزشی
|
1385
|
|
16
|
آموزش‌های دینی در عصر ناصری
|
دکترسید محمد حسین منظورالاجداد
|
نشست علمی
|
1386
|
|
17
|
چشم اندازهای نوین تاریخ نگاری در تحقیقات تاریخی
|
دکتر مرتضی نورایی
|
نشست علمی
|
|
|
18
|
روش مواجه با پژوهش‌های خاورشناسان
|
دکتر عباس احمدوند
|
نشست علمی
|
1386
|
|
19
|
تشیع و نگارش تاریخ اهل‌بیت
|
جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه
|
نشست علمی
|
1386
|
|
20
|
سهم شیعه در علوم
|
حجت‌الاسلام و المسلمین رسول جعفریان حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی مهریزی
|
نشست‌علمی
|
1386
|
|
21
|
نقد کتاب
«خاستگاه تشیع و پیدایش فرقه‌های شیعی در عصر امامان»
|
نویسنده: علی‌آقانوری
ناقد: قاسم جوادی
|
نقد کتاب
|
1386
|
|
22
|
کارگاه آموزشی
«کاربرد نرم‌افزارهای نور در مطالعات تاریخی»
|
منصور داداشنژاد
|
کارگاه‌آموزشی
|
1386
|
|
23
|
کارگاه آموزشی «تاریخ‌پژوهی و پژوهش تاریخی»
|
دکتر لطف‌الله نبوی
|
کارگاه‌آموزشی
|
1386
|
|
24
|
باید و نبایدها در پژوهش‌های تاریخی
|
دکتر هادی عالم‌زاده
|
نشست‌علمی
|
1386
|
|
25
|
گزارش و نقد
«مطالعات شرق‌شناسان در تاریخ تشیع با تکیه بر کتاب کلبرگ»
|
محمد‌کاظم رحمتی
|
نشست‌علمی
|
1386
|
|
26
|
نقد کتاب «درآمدی بر روش‌های تبلیغی ائمه علیهم السلام »
|
نویسنده: دکتر سید علیرضا واسعی
ناقدان:حجج‌الاسلام یوسفی غروی و عبدالمحمدی
|
نقد کتاب
|
1386
|
|
27
|
نقد کتاب «مکتب در فرایند تاریخ»
|
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد‌تقی سبحانی
دکتر نعمت‌الله صفری
|
نقد کتاب
|
1387
|
|
28
|
نقد کتاب «مکتب در فرایند تاریخ»
|
حجت‌الاسلام و المسلمین محمد‌تقی سبحانی
دکتر نعمت‌الله صفری
|
نقد کتاب
|
1387
|
|
29
|
نقد کتاب «مکتب در فرایند تاریخ»
|
حجت‌الاسلام و المسلمین حامد منتظری‌مقدم
دکتر محمدعلی چلونگر
|
نقد کتاب
|
1387
|
|
30
|
روش‌شناسی،نو‌آوری و دستاوردهای پژوهشی دکتر جواد‌علی
|
پروفسور عبدالجبار ناجی الیاسری
دکتر نصیر عبدالحسین
|
نشست علمی
|
1387
|
|
31
|
نقد کتاب «معرفی و نقد منابع عاشورا»
|
نویسنده: سیدعبدالله حسینی
ناقدان: دکتر علی بیات و حجت‌آلاسلام و المسلمین هدایت‌پناه
|
نقد کتاب
|
1387
|
|
32
|
جایگاه خبر واحد در تاریخ و کلام
|
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی مهریزی
|
نشست علمی
|
1388
|
|
33
|
تشیع در اسپانیا گذشته و حال
|
سیداحمد خضری
|
نشست علمی
|
1388
|
|
34
|
محدودیتهای تاریخ نگاری
|
گفت و گوی شرکت کنندگان
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1388
|
|
35
|
نقد کتاب «تاریخ شیعیان اثنی‌عشری در ایران»
|
نویسنده: سرکار خانم پروین ترکمتی آذر
ناقدان آقایان : دکتر حسین مفتخری
دکتر منصور داداشنژاد
|
نقد کتاب
|
1388
|
|
36
|
کارگاه روش تحقیق
|
دکتر نورایی
|
کارگاه آموزشی
|
1388
|
|
36
|
علویان و بکتاشیان آناطولی
|
آقای دکتر امامی خویی
|
نشت علمی
|
1388
|
|
37
|
نقش روشها و باورها در تاریخ
|
دکتر صفری
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1389
|
|
38
|
نقش روشها و باورها در تاریخ
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر الویری
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1389
|
|
39
|
نقش روشها و باورها در تاریخ
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر الویری
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1389
|
|
40
|
نقش روشها و باورها در تاریخ
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر الویری و آقای اسماعیلی
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1389
|
|
41
|
عصمت
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر منتظری‌مقدم
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1389
|
|
42
|
عصمت
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر منتظری‌مقدم
|
کرسی آزاد اندیشی
|
1389
|
|
43
|
لقب رضا در منابع تاریخی و روایی
|
آقای دکتر الله‌اکبری
|
نشست‌علمی
|
1390
|
|
44
|
بررسی عزاداری حسینی در دولت فاطمی و بویهی
|
آقای جوادی، سیدناصر موسوی و احمد فلاح‌زاده
|
نشست‌علمی
|
1390
|
|
45
|
شیوه‌های عاشورا پژوهی
|
حجت‌الاسلام و المسلمین پیشوایی
|
نشست‌علمی
|
1390
|
|
46
|
نقد کتاب «دانشنامه سیره نبوی»
|
ناقدان حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسن طارمی و دکتر علی بیات
|
نقد کتاب
|
1390
|
|
47
|
مزارات اسلامی و مسیحی
|
آقای دکتر اصغر منتظرالقائم
|
نشست علمی
|
1391
|
|
48
|
بازشناخت علویان ایران
|
حجت‌الاسلام و المسلمین محمدمهدی فقیه بحرالعلوم
|
نشست علمی
|
1391
|
|
49
|
علل خروج امام حسین (ع) از مدینه (رویکردی بسترشناسانه)
|
دکتر نعمت الله صفری فروشانی و حجت‌الاسلام مهدی نورمحمدی
|
نشست علمی
|
1392
|
|
50
|
بررسی مناسبت‌های هفتم صفر
|
سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین یداله مقدسی
|
نشست علمی
|
1392
|
|
51
|
«سید بن طاووس و تاریخنگاری امام حسین(ع) با تأکید بر لهوف»
|
حجه الاسلام و المسلمین دکتر مصطفی صادقی
|
نشست علمی مشترک با جامعه المصطفی العالمیه
|
1392
|
|
52
|
نقش عتبات عالیات در روابط ایران و عثمانی قرن 19 هجری
|
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر عرب‌خانی و دکتر موجانی
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان
|
1392
|
|
53
|
تحول گفتمان در گزارش واقعه کربلا تا قرن دهم با تکیه بر منابع فارسی
|
سخنران: خانم دکتر میر ابوالقاسمی
ناقد: دکتر منصور داداشنژاد
دبیر علمی: حجت‌الاسلام والمسلمین قاسم خان‌محمدی
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و حوزه دانشگاه
|
1393
|
|
54
|
نشست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین پیشوایی
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
55
|
نشست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین یوسفی غروی
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
55
|
نشست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین هدایت‌پناه
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
56
|
نشست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: جناب آقای محسن رنجبر
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
57
|
نشست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: جناب آقای محمدجواد صاحبی
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
58
|
نشست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: جناب آقای دکتر نعمت‌اله صفری
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
59
|
شست علمی عاشورا پژوهی
|
سخنران: حجت‌الاسلام والمسلمین ناصری
|
نشست علمی مشترک با انجمن تاریخ پژوهان و مرکز فرهنگی هنری دفتر
|
1393
|
|
60
|
بررسی و رویکرد ها در تحلیل اهداف وقایع عاشورا
|
سخنران: جناب آقای دکتر نعمت‌اله صفری و استاد محمد جواد صاحبی
|
نشت علمی گروه سیره
|
24/9/93
|