سیر تحول آراء مستشرقان در موضوع مهدویت – دو دوره نخستین

مستشرقان و پژوهشگران غربی بیش از 150 سال است به موضوع مهدویت و جایگاه آن در عقاید اسلامی به طور خاص علاقمند شده و در این زمینه به فعالیت گسترده‌ای پرداخته‌اند. نگاهی به کتب و نوشته‌های این خاورشناسان، نشان‌دهنده نوعی تغییر و تحول در گزارشها و آراء ایشان در گذر زمان است. با توجه به برخی شاخص‌ها، نظرات محققان و نویسندگان غربی در مورد مهدویت را می‌توان در 4 دوره زمانی تقسیم‌بندی نمود که دوره اول (از سال 1828 تا 1945 میلادی) و دوم (از سال 1946 تا 1979 میلادی)، موضوع نشست امروز ماست.<p align="center" dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:center"><span style="font-size:11pt"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><strong><span lang="FA" style="font-family:NoorZar">گزارش نشست </span></strong></span></span></span></span></span></p> <p align="center" dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:center"><span style="font-size:11pt"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><strong><span lang="FA" style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:&quot;B Mitra&quot;">سیر تحول آراء مستشرقان در موضوع مهدویت </span></span></span></strong><strong><span lang="FA" style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:&quot;Sakkal Majalla&quot;">&ndash;</span></span></span></strong><strong><span lang="FA" style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:&quot;B Mitra&quot;"> دو دوره نخستین</span></span></span></strong><span lang="FA" style="font-family:&quot;Arial&quot;,&quot;sans-serif&quot;"></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">&nbsp;نشست علمی </span></span></span><strong><span lang="FA" style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:&quot;B Mitra&quot;">سیر تحول آراء مستشرقان در موضوع مهدویت </span></span></span></strong><strong><span lang="FA" style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:&quot;Sakkal Majalla&quot;">&ndash;</span></span></span></strong><strong><span lang="FA" style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:&quot;B Mitra&quot;"> دو دوره نخستین در روز یکشنبه 28/3/1402 با ارائه دکتر زهیر دهقانی در سالن جلسات شهید سلیمانی برگزارشد . در این جلسه دکتر دهقانی گفتند که :</span></span></span></strong><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar"></span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">مستشرقان و پژوهشگران غربی بیش از 150 سال است به موضوع مهدویت و جایگاه آن در عقاید اسلامی به طور خاص علاقمند شده و در این زمینه به فعالیت گسترده&zwnj;ای پرداخته&zwnj;اند. نگاهی به کتب و نوشته&zwnj;های این خاورشناسان، نشان&zwnj;دهنده نوعی تغییر و تحول در گزارشها و آراء ایشان در گذر زمان است. با توجه به برخی شاخص&zwnj;ها، نظرات محققان و نویسندگان غربی در مورد مهدویت را می&zwnj;توان در 4 دوره زمانی تقسیم&zwnj;بندی نمود که دوره اول (از سال 1828 تا 1945 میلادی) و دوم (از سال 1946 تا 1979 میلادی)، موضوع نشست امروز ماست. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">دکتر دهقانی در ادامه گفتند که علت عمده توجه مستشرقان به موضوع مهدویت ظهور چند مدعی مهدویت به فاصله کمی از چند بخش از جهان اسلام است.:</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">میرزا غلام احمد قادیانی (1835- 1908م)</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">علی محمد باب شیرازی (1819- 1850)</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">محمد احمد سودانی (1844-1855).</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">بیش از همه جریان مهدی سودانی توجه غربیان را به خود معطوف داشت تا آنها به این فکر بیفتند که مهدی کیست. اولین کسی که به طور خاص کتابی مستقل در مورد عقیده مهدویت نوشت جیمز دار مستتر فرانسوی است و البته می توان به اشخاص دیگری همچون گلدزیهر نیز اشاره کرد.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">همانطور که اشاره شد دوره اول مهدویت&zwnj;پژوهی غربیان از سال 1815 با انتشار کتاب دار مستتر شروع و در سال 1945 تمام میشود. ویژگیهای مهم این دوره عبارت&zwnj;اند از: توجه خاص غربیان به موضوع مهدویت به واسطه مدعیان این عرصه از جمله مهدی سودانی و علی محمد باب؛ توجه مستشرقان به اصالت این باور در اسلام و نیز اعتقاد شیعه به این موضوع؛ عدم آشنایی گسترده با منابع و دیدگاههای شیعه که موجب شد تا اثر علمی عمیقی در این بازه زمانی تولید نگردد. عمده اظهار نظر مستشرقان در این دوره مربوط به اصالت و خاستگاه عقیده مهدویت است. به نظر آنها در قرآن به این عقیده&nbsp; مهدویت اشاره نشد و فقط ریشه در احادیث منتسب به پیامبر (ص) دارد و این باور بیشتر متاثر از رخدادهای تاریخی قرن آغازین اسلام است.</span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p> <p dir="RTL" style="margin-bottom:8pt; margin-left:0cm; margin-right:0cm; margin-top:0cm; text-align:justify"><span style="font-size:11pt"><span style="text-justify:kashida"><span style="text-kashida:0%"><span style="line-height:107%"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span style="font-family:Calibri,&quot;sans-serif&quot;"><span lang="FA" style="font-size:14.0pt"><span style="line-height:107%"><span style="font-family:NoorZar">اما در دوره دوم که از 1946م شروع می شود و تا سال 1978 ادامه دارد شیوه پژوهشی مستشرقان متفاوت از قبل می گردد و آنها با دقت بیشتری به این موضوع ورود کرده&zwnj;اند و از مستشرقان برجسته این دوره می&zwnj;توان به لویی ماسینیون، هانری کربن و مونت گمری وات اشاره کرد. از ویژگیهای مهم این دوره آن است که مستشرقان شیعه&zwnj;پژوه ویلفرد مادلونگ و اتان کلبرگ به میدان آمدند و حتی برخی از آنها با حضور مستقیم در ایران از نزدیک به این موضوع ورود نمودند. همچنین در سال 1968 م کنفرانسی در استراسبورگ فرانسه برگزار شد که اولین همایش شیعه&zwnj;شناسی در غرب بود. یکی از مستشرقان برجسته این دوره هانری کربن است که می&zwnj;گوید نسبت مهدویت به دین مانند نسبت قلب به بدن است و از نظر شیعه امام حاضر است و این مردم هستند که خود را از دیدار امام محروم ساخته&zwnj;اند و ظهور امام حیات دوباره انسانهاست. </span></span></span></span></span></span></span></span></span></span></p>
منبع:

تاریخ خبر: 1402/4/10 شنبه
تعداد بازدید کل: 118 تعداد بازدید امروز: 1
 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط

پربازدید‌ترین مطالب

مطالب مرتبط
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم می باشد.
بيشتر
[Control]
تعداد بازديد اين صفحه: 119
بيشتر
بيشتر

آدرس: قم - میدان شهدا - خیابان معلم  پژوهشگده فلسفه و کلام
تلفن: 371160 - 025  داخلی 1388
ایمیل: phil.theo@isca.ac.ir
بيشتر
بيشتر
ایتا
پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
بيشتر
بيشتر
سه‌شنبه 4 ارديبهشت 1403 13:47:29
خانه | بازگشت |
Guest (PortalGuest)
پژوهشکده فلسفه و کلام
مجری سایت : شرکت سیگما