دفتر تبلیغات اسلامی، نهادی است حوزوی، انقلابی، تبلیغی و علمی، که به منظور ایفای نقش واسط فعال میان حوزههای علمیه و نیازهای دینی مردم و نظام اسلامی در اولین ماههای پیروزی انقلاب اسلامی تأسیس گردید. هدف این نهاد، «تبیین و گسترش باور، بینش و ارزشهای اسلامی و انقلابی، و تعمیق و توسعة دانش و معرفت اسلامی» است، و فعالیتهای اصلی آن در سه مرکز بزرگ حوزههای علمیه: قم، مشهد و اصفهان تمرکز یافته است.
اما رسالت دفتر تبلیغات اسلامی در ایفای نقش واسط فعال میان حوزههای علمیه با نیازهای دینی مردم و نظام اسلامی، و جهتگیری اساسی آموزشی آن به سوی تربیت حوزویان توانمند در عرصههای تولید و تحقیق اندیشه و معارف اسلامی و گسترش باورها و ارزشهای اسلامی و انقلابی و پاسخگویی مؤثر به نیازهای دینی جامعه، ایجاب میکند ساختارها، فرایندها، محتواها، امکانات و ظرفیتها در این مسیر تنظیم و سنجیده شود. از طرفی دیگر تعهد به ارائه خدمات علمی- آموزشی با رعایت استانداردهای لازم و کیفیتبخشی هرچه بیشتر به آنها باعث ایجاد حداکثر کارایی و اثربخشی (بهرهوری) خواهد شد.
این عوامل، بخشهای آموزشی دفتر را وامیدارد که از یک سو در ارائة خدمات، مأموریت محور و از سوی دیگر تقاضانگر باشند و در هر دو بُعدِ نخبهگرا و تکثرگرا، ضمن دستیابی به منابع انسانی کارآمد، فضای آموزشی حوزه را نسبت به مأموریتهای خود فعال نگاه دارند.
از این رو، طرح تقسیم فعالیتهای معاونت آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی در سه مرکز آموزشی: علوم و معارف اسلامی، فرهنگ هنر و تبلیغ اسلامی و زبان، فناوری و ارتباطات اسلامی پیشنهاد میگردد.
از آنجا که تأسیس مراکز آموزشی، امتداد طبیعی و رشد منطقی تحولات ادوار پیشین آموزشی در شعبة خراسان است، مروری بر مختصات این تحولات، ضروری مینماید
سیر تحولات آموزشی دفتر تبلیغات خراسان از 1368 تا 1389
معاونت آموزش دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی از سال 1368، با تشکیل گروههای علمی آموزشی و به مدد برنامهریزی پویا و اجرای فعال، به پرورش حوزویان کارآمد در عرصهای نوآمد تحقیقات و تبلیغات اسلامی و گسترش ظرفیت حوزه جهت تأمین نیازهای جامعه و نظام اسلامی همت گماشته است.
هماینک بسیاری از دانشآموختگان این نهاد، به عنوان نویسندگان نوپرداز مذهبی، مبلغان دینی توانمند، محققان ژرفاندیش در حوزههای مختلف علوم اسلامی، مدرسان معارف اسلامی در حوزه و دانشگاه، و مدیران و برنامهریزان فرهنگی و تبلیغی، به ایفای رسالت مقدس روحانیت میپردازند.
تأسیس و تکمیل (1368 تا 1375)
رویکردها
- گسترش نگاه حوزویان به علوم انسانی
- تأمین خلأ آموزشی حوزه در مهارتهای زبانی پایه
- توجه به تکدرسها و آموزشهای کوتاهمدت ضروری حوزه
- بروزرسانی اطلاعات علمی و اجتماعی حوزویان و طرح موضوعات کاربردی
تشکیلات
- مسئول واحد آموزش
- دفتر واحد آموزش
- بخش ارتباط با مدارس
- واحد زبان (انگلیسی)
- بخش عربی
برنامهها
- (دورة) آموزش زبان انگلیسی
- (دورة) آموزش مکالمة عربی
- (دورة) آموزش تفسیر و علوم قرآن
- (دورة) آموزش فلسفه
- (تکدرس) اقتصاد
- (تکدرس) نویسندگی
- (تکدرس) رجال
- (تکدرس) علوم قرآنی
- (تکدرس) روش تحقیق
- دیدارهای علمی
رشد و گسترش (1376 تا 1383)
رویکردها
- طراحی نظام جامع آموزشی مشتمل بر: مبانی، اهداف و سیاستها، مقاطع و رشتهها، آئیننامة آموزشی و شناسههای مختلف مرتبط
- توجه به نیازهای آموزشی متنوع و ترکیبی حوزه
- آغاز ارزیابی کارشناسانه و مؤثر اساتید
تشکیلات
- معاون آموزشی
- دفتر معاونت
- انجمن فلسفه و دینپژوهی
- انجمن عربی معاصر (منتدی اللغةالعربیة)
- انجمن زبان انگلیسی
- انجمن ادب و هنر حوزه
- مجمع فقه و مبانی اجتهاد
- گروه اقتصاد و علوم اجتماعی
- گروه آموزشهای عمومی
- ادارة آموزش
- واحد خواهران
- واحد طرح و برنامه
- مرکز مشاورة حوزه
- ستاد دیدارهای علمی
- سمعی بصری
- آموزش غیرمتمرکز (ارتباط با مدارس)
برنامهها
- دورة نیمه تخصصی علوم و معارف قرآن
- دورة نیمه تخصصی علوم و معارف حدیث
- دورة نیمه تخصصی فلسفه
- دورة نیمه تخصصی کلام و دینپژوهی
- دورة نیمه تخصصی تاریخ اسلام
- دورة عمومی جامع فرهنگ و علوم اسلامی
- دورة عمومی مبانی فقه اسلامی
- دورة عمومی غیرحضوری فلسفه
- دورة عمومی آشنایی با مبانی تشیع
- دورة عمومی تربیت مبلغ
- دورة عمومی تربیت مربی
- تکدرس های تخصصی (در محیط دفتر) و عمومی (در مدارس علمیه)
- دورههای مقدماتی، عمومی و پیشرفتة عربی معاصر
- دورة تخصصی عربی معاصر / گرایش ترجمه و درک متون
- دورههای مقدماتی، عمومی و پیشرفتة زبان انگلیسی
- دورة عمومی سینما
- دورة عمومی داستاننویسی
- دورة عمومی خوشنویسی
- فصلنامة علمی فرهنگی جستار (شمارههای 1 تا 6)
- تأسیس مرکز مشاورة حوزه و ارائة مشاورههای تحصیلی و تربیتی در آن
- بانک نوار
انسجام و شکوفایی (1384 تا 1389)
رویکردها و دستاورد ها :
- طراحی راهبرد ها و برنامه های جدید و نوسازی برنامه های پیشین در قالب برنامه ریزی استراتژیک مشتمل بر پنج عرصه راهبردی، با نام جنبش علمی حوزه
- تثبیت و رسمیت ساختار تشکیلاتی و گروه های آموزشی مبتنی بر طبقه بندی علوم اسلامی و انسانی
- توسعه ظرفیت انسانی حوزه علمیه در قلمروی تحقیقات ژرف نگر و تبلیغات نوآمد اسلامی
- تقویت رویکرد های نظام مند، مقایسه ای، بین رشته ای و معطوف به نیاز ها، در آموزش های حوزوی
- تربیت نیروهای ورزیده و نوپرداز برای رسالت های علمی ـ پژوهشی و فرهنگی ـ تبلیغی، از میان دانش پژوهان رشته های تخصصی حوزه
- توسعه تجربه های پژوهشی و تبلیغی طلاب جوان حوزه و هدایت آنها به سوی افق های نوین علمی و نیاز های اجتماعی
- ایجاد شبکه همگرایی و همکاری میان استعداد های جوان پژوهشی و تبلیغی حوزه.
- ایجاد فرصت عینی برای ارائه توانمندی های اعضای حلقه های علمی و تبلیغی و دانش پژوهان دوره های آموزشی
- ارتقای جریان آموزشی دفتر تبلیغات ئ آستانه تولید علمی و فرهنگی
- هدایت تولیدات علمی و فرهنگی استعداد های جوان به سوی افق های نوین و مورد نیاز در مطالعات اسلامی
- توسعه گفتمان تحول و نوآوری در فضای حوزه علمیه به ویژه طلاب و فضلای جوان
- جهت دهی فعالیت های علمی و آموزشی حوزه به سوی ساحت های کاربردی و نوآمد
- توسعه گفتمان تحول در حوزه و تبیین مبانی و اقتضائات آن در عرصه های آموزشی
- فراگیر سازی فرهنگ آزاد اندیشی و نظریه پردازی میان اساتید و طلاب حوزه
- گشایش افق های نوین در فراگیری دانش ها و مهارت های تحقیق و تبلیغ دینی
- نو سازی روش ها، تجهیزات، مواد و فناوری های یاد گیری
- تأمین اطلاعات و شبکه های مدیریت و پردازش لازم در مسیر کیفیت بخشی برنامه ریزی و اجرای آموزش ها
- اتوماسیون و کاهش هزینه وقت، منابع انسانی و مادی، در فرآیند مدیریت آموزشی
- تکیه بر هویت حوزوی فعالیتهای آموزشی به جای تأکید بر هویت سازمانی و بخشی
- طراحی و استقرار نظام تصمیم گیری مشارکتی و کارآمد
- افزایش تعدد و تنوع دوره های آموزشی برای پاسخگویی به نیاز های آموزشی حوزه
- اتخاذ تدابیر ویژه برای تبلیغات و اطلاع رسانی وسیع، متنوع و مؤثر و متناسب با حساسیت های حوزه
- استاندارد سازی و ایجاد انسجام در برنامه های آموزشی حول: اصول و اهداف بیانیه مأموریت، محتوا و مقاطع و مقررات آموزشی، شرایط پذیرش و رویه های اجرایی و اطلاع رسانی
- بازسازی اهداف و کارآمد سازی دوره های آموزشی بر اساس نیاز ها و واقعیات و الزامات بیانیه مدموریت ( تربیت محقق و مبلغ )
- ارتقای جدی کیفیت مراحل مختلف طراحی و برگزاری دوره های آموزشی
- افزایش قابل توجه اعتماد و جاذبه در دوره های آموزشی برای مخاطبان
- زمینه سازی برای کسب جایگاه شایسته در نظام آموزشی حوزه و مراتب علمی کشور
- تمرکز دوره های آموزشی بر دو هدف: تربیت مبلغان نوآمد و محققان کارآمد دینی
- استاندارد سازی و یکپارچه سازی نظام پذیرش و دانش آموختگی
- انحصار برنامه های آموزشی به طلاب بالاتر از سطح یک حوزه، برای تحقق مأموریت تربیت محقق و مبلغ
- ارتقای جدی شرایط تحصیلی و علمی و آزمون های ورودی برای پذیرش در دوره های آموزشی
تشکیلات
- معاون آموزشی
- دفتر معاونت
- واحد برنامه ریزی و همکاری آموزشی
- گروه آموزشی علوم قرآن و حدیث
- گروه آموزشی فلسفه و کلام اسلامی
- گروه آموزشی فقه و مبانی اجتهاد
- گروه آموزشی تبلیغ و تربیت اسلامی
- گروه آموزشی ادب و هنر اسلامی
- گروه آموزشی فرهنگ و تاریخ
- گروه آموزشی زبان
- اداره اطلاع رسانی و آموزش مجازی
- اداره امور آموزشی
برنامه ها
- دوره عالی علوم و معارف قرآن
- دوره عالی علوم و معارف
- دوره عالی فلسفه اسلامی
- دوره عالی کلام اسلامی
- دوره عالی فقه مقارن
- دوره عالی تاریخ اسلام
- دوره عالی تبلیغ و ارتباطات اسلامی، گرایش خطابه و مناظره
- دوره عالی فرهنگ و تربیت اسلامی، گرایش تربیت مربی
- دوره عالی تبلیغ و ارتباطات اسلامی، گرایش فرهنگ و رسانه
- دوره عالی مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی
- دوره عالی زبان و ارتباطات اسلامی، گرایش عربی معاصر
- دوره عالی زبان و ارتباطات اسلامی، گرایش انگلیسی
- دوره عمومی زبان انگلیسی
- دوره عالی رسانه های تصویری
- دوره عالی ادبیات داستانی
- دوره عمومی رسانه های تصویری
- دوره عمومی ادبیات داستانی
- دوره های پودمانی علوم و ارتباطات
- حلقه علمی قرآن
- حلقه علمی حدیث
- حلقه علمی حکمت، شاخه برادران
- حلقه علمی حکمت، شاخه خواهران
- حلقه علمی کلام
- حلقه علمی افق ( فقه )
- حلقه علمی بلاغ، شاخه برادران
- حلقه علمی بلاغ، شاخه خواهران
- حلقه علمی تاریخ
- حلقه علمی فرهنگ و جامعه
- حلقه تبلیغی شعر، شاخه برادران
- حلقه تبلیغی شعر، شاخه خواهران
- حلقه تبلیغی رسانه های تصویری
- حلقه تبلیغی ادبیات داستانی
- حلقه تبلیغی منتدی الدعوة الإسلامیة، شاخه برادران
- حلقه تبلیغی منتدی الدعوة الإسلامیة، شاخه خواهران
- حلقه تبلیغی Islamic Panel
- فصلنامه علمی فرهنگی جستار ( شماره های 11 تا 26 )
- سلسله همایش های ساحت های نوین اندیشه و فرهنگ ( 9 همایش )
- سلسله همایش های حوزه و تحول ( 6 همایش )
- سلسله همایش های با دانشوران و فرزانگان ( 3 همایش )
- امضای تفاهم نامه با مدارس برای برگزاری آموزش های کاربردی پودمانی
- اطلاع رسانی و ارسال منظم بسته های علمی و فرهنگی به مدارس علمیه
- ارائه گزارش و بسته های علمی فرهنگی چند رسانه ای به مسئولان و اساتید مدارس علمیه در همایش ها
- شبکه اطلاع رسانی اجتهاد
- سامانه های اتوماسیون آموزشی
- شبکه اطلاع رسانی معاونت آموزش
- کارگاه آموزشی چند رسانه ای
- کارگاه های زبان آموزی
- بانک رسانه ای دیجیتال
- پشتیبانی فنی و رسانه ای
- کافی مدیا = Caffee Media
- تولید و عرضه محصولات رسانه ای